Ma túy "đá" lấn át
Khác với hê-rô-in (người nghiện có thể chơi một mình), dân "đập đá" thường tụ tập thành nhóm, cần địa điểm kín đáo trong thời gian từ vài giờ đến vài chục giờ để "phê". Công an TP Hồ Chí Minh cho biết, người nghiện ma túy ngày càng trẻ hóa (từ 15 đến 25 tuổi), trong đó, phần lớn sử dụng ma túy tổng hợp. Các nhà trọ, nhà nghỉ, khách sạn giá rẻ là địa điểm được những đối tượng này hay tìm đến.
Nhiều người trẻ lý sự rằng, chơi "hàng đá" thể hiện đẳng cấp, sành điệu chứ không nghiện, không lệ thuộc. Thực tế, ma túy tổng hợp vẫn gây nghiện và mang lại nhiều hậu quả khôn lường. Thậm chí, có nhiều trường hợp do quá lệ thuộc vào "hàng đá" dẫn đến bị điên loạn, mất trí nhớ. Đáng sợ hơn, từ sử dụng "hàng đá" sang vi phạm pháp luật là ranh giới rất mong manh. Trường hợp của Lê Văn Trường, 34 tuổi, ngụ huyện Củ Chi là một thí dụ. Ngày 16-2, Trường manh động trèo lên mái nhà của một hộ dân gần đó, rồi chặn đường một thanh niên đi đường định cướp tài sản, nhưng không thành. Tiếp đó, Trường xô ngã chị N.T.H.Đ.để cướp xe gắn máy và bị quần chúng bắt giữ giao công an.
Sở Lao động, Thương binh và Xã hội TP Hồ Chí Minh cho biết, số lượng người lạm dụng các chất dạng ma túy tổng hợp được đưa vào các cơ sở chữa bệnh ngày càng nhiều. Nếu như năm 2012, trong số khoảng 9.000 người đang chữa bệnh tại các trung tâm cai nghiện, chỉ có khoảng 5% là người nghiện ma túy tổng hợp, thì năm 2013, tỷ lệ này là gần 17,5% và đang có xu hướng tăng mạnh.
Theo Công an TP Hồ Chí Minh, ma túy tổng hợp đang xuất hiện với tốc độ tăng qua các vụ án ma túy được triệt phá. Năm 2013, trong số 1.861 vụ ma túy, lượng ma túy tổng hợp thu được là hơn 3,5 kg và hơn 3.200 gram, cao gấp đôi lượng hê-rô-in. Tại một số quận, "hàng đá" bị bắt giữ thậm chí cao gấp từ năm đến tám lần lượng hê-rô-in.
Quản lý còn lỏng lẻo
Thực tế đáng lo ngại hiện nay là thành phố chưa thống kê được số người nghiện ma túy tổng hợp. Tình hình tệ nạn và tội phạm ma túy diễn biến phức tạp; số vụ án về ma túy tổng hợp ngày càng nhiều. Theo quy luật cung -cầu, các đối tượng buôn bán, vận chuyển ma túy tổng hợp với khối lượng như thế nào đều đã có ý nhắm đến lượng khách hàng tương ứng. Công an TP Hồ Chí Minh cho biết, trung bình một liều dùng ma túy tổng hợp từ 1/4 đến 1/2 viên hoặc gram, thì với số lượng "hàng đá" bị thu giữ như nêu trên, đối tượng đã nhắm tới cung cấp cho nhu cầu của cả chục nghìn người sử dụng. Thế nhưng, đến nay, Công an thành phố mới phát hiện được khoảng 1.500 người "đập đá". Điều này đồng nghĩa, trên thực tế còn nhiều người nghiện ma túy tổng hợp chưa được ghi nhận, có biện pháp chăm sóc, chữa trị.
Trong khi đó, việc cai nghiện ma túy tổng hợp vẫn đang thiếu phác đồ điều trị. Giám đốc Sở Lao động, Thương binh và Xã hội TP Hồ Chí Minh Trần Trung Dũng lo lắng: Đến nay, vẫn chưa có văn bản hướng dẫn việc chẩn đoán, chưa có phác đồ điều trị người nghiện ma túy tổng hợp. Hiện tại, sau khi được phát hiện, người nghiện ma túy tổng hợp phải dùng "ké" phác đồ điều trị cai nghiện hê-rô-in, trong khi bản chất của hê-rô-in và ma túy "đá" khác nhau.
Để tối đa hóa lợi nhuận, không dừng lại ở buôn bán, vận chuyển, các đối tượng còn chiết xuất, điều chế ma túy tổng hợp. Anh em Lục Gia Huy (28 tuổi) và Lục Gia Khánh (27 tuổi, thường trú TP Hồ Chí Minh) đã dùng căn biệt thự nằm giữa cánh đồng ở huyện Đức Hòa (Long An) để sản xuất ma túy tổng hợp. Khi công an ập vào, các đối tượng bị bắt quả tang với số lượng ma túy tổng hợp được điều chế khoảng 1 kg và nhiều dụng cụ sản xuất ma túy. Công an TP Hồ Chí Minh cho biết, để sản xuất ma túy tổng hợp, các đối tượng thường thuê nhà nguyên căn ở nơi vắng vẻ.
Việc sản xuất ma túy tổng hợp phát sinh một phần do việc quản lý tiền chất ma túy dùng trong y khoa còn lỏng lẻo, thiếu đồng bộ, tạo cơ hội cho các đối tượng xấu lợi dụng tổ chức chiết xuất "hàng đá". Hiện nay, hoạt động quản lý tiền chất ma túy mới tập trung vào khâu xuất nhập khẩu, tạm nhập tái xuất, còn việc kiểm soát các hoạt động mua bán, sử dụng tiền chất ma túy sản xuất trong nước lại lỏng lẻo, việc mua bán lòng vòng rất khó nắm bắt.
Nhân dân