Theo Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long, việc xây dựng Chương trình là cần thiết vì tình hình ma túy trên thế giới, khu vực và các nước khu vực “Tam giác vàng” ngày càng phức tạp, nghiêm trọng, tác động trực tiếp, làm gia tăng nguy cơ, áp lực đối với công tác phòng, chống ma túy ở Việt Nam. Tình hình ma túy ở trong nước diễn biến rất phức tạp và khó lường với số vụ, đối tượng và tang vật liên quan đến ma túy bị bắt giữ có xu hướng tăng qua từng năm. Số người nghiện, người sử dụng trái phép chất ma túy đang ở mức rất cao, có ở mọi thành phần, lứa tuổi, địa bàn. Số xã, phường, thị trấn có tệ nạn ma túy trong toàn quốc không giảm và chiếm tỷ lệ đa số (chiếm 83,7%).
Chương trình được xây dựng nhằm tiếp nối và phát huy thành tựu, kết quả đạt được của Chương trình phòng, chống ma túy giai đoạn 2021-2025 trên các mặt công tác lãnh đạo, chỉ đạo; tuyên truyền phòng ngừa; đấu tranh phòng, chống tội phạm về ma túy; cai nghiện ma túy, quản lý người nghiện, người sử dụng trái phép chất ma túy và quản lý sau cai nghiện ma túy; được thực hiện trên phạm vi toàn quốc từ năm 2025 đến hết năm 2030. Tổng vốn thực hiện Chương trình là 22.450,194 tỷ đồng, trong đó vốn ngân sách Trung ương: 17.725,657 tỷ đồng (chiếm 78,96%), vốn ngân sách địa phương: 4.674,537 tỷ đồng (chiếm 20,82%) và vốn huy động hợp pháp khác: dự kiến 50 tỷ đồng (chiếm 0,22%).
Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long trình bày Tờ trình về chủ trương đầu tư Chương trình
Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long cũng cho cho biết, mục tiêu tổng quát của Chương trình nhằm phát huy sức mạnh tổng hợp của hệ thống chính trị và toàn dân nhằm kiềm chế, ngăn chặn, đẩy lùi tội phạm và tệ nạn ma túy; hướng tới giảm cung, giảm cầu, giảm tác hại của ma túy. Tổ chức phòng ngừa, đấu tranh tội phạm về ma tuý từ sớm, từ xa; không để Việt Nam trở thành địa bàn sản xuất, trung chuyển và tiêu thụ ma tuý; đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ, trang thiết bị tiên tiến vào công tác đấu tranh, phòng, chống tội phạm ma tuý. Bảo đảm cơ sở vật chất, nhân lực, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác cai nghiện, điều trị nghiện ma túy; hỗ trợ can thiệp y tế, tâm lý, trợ giúp pháp lý cho người nghiện ma tuý, người sử dụng trái phép chất ma túy, người tham gia điều trị nghiện ma tuý, người sau cai nghiện ma túy, người vi phạm pháp luật về ma tuý thuộc diện được trợ giúp pháp lý. Từng bước làm giảm bền vững số người nghiện ma tuý, người sử dụng trái phép chất ma tuý; góp phần chăm sóc, bảo vệ tốt hơn quyền con người; xây dựng môi trường xã hội an toàn, lành mạnh, phục vụ đắc lực sự nghiệp phát triển kinh tế, xã hội của đất nước.
Chương trình bao gồm 9 Dự án, 6 Tiểu dự án do 8 Bộ, ngành triển khai thực hiện. Trong đó, Bộ Công an là cơ quan chủ trì, quản lý Chương trình; có trách nhiệm quản lý và giám sát tổng thể về kết quả thực hiện Chương trình trên cả nước; chủ trì xây dựng hướng dẫn thực hiện hiệu quả Chương trình; tổ chức sơ kết, tổng kết việc thực hiện Chương trình, báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.
Tại Báo cáo thẩm tra về chủ trương đầu tư, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh cho biết, Ủy ban Xã hội, Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội nhất trí cao với sự cần thiết trình Quốc hội phê duyệt. Chương trình đã đề ra mục tiêu tổng quát, mục tiêu cụ thể, với 20 chỉ tiêu, thực hiện trên phạm vi cả nước là phù hợp với nhiệm vụ trọng tâm, cấp bách của công tác phòng, chống ma túy trong thời gian tới.
Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh cũng đề nghị Cơ quan chủ trì xây dựng Chương trình tiếp tục rà soát quy định mục tiêu tổng quát để bảo đảm tính bao quát, toàn diện, kết hợp chặt chẽ giữa phòng và chống, giữa giảm cung, giảm cầu, giảm tác hại của ma túy, làm cơ sở để quy định các mục tiêu cụ thể. Bảo đảm sự gắn kết logic giữa mục tiêu, chỉ tiêu của Chương trình với mục tiêu, chỉ tiêu và nhiệm vụ, giải pháp, nội dung, hoạt động trong dự án thành phần; bảo đảm các mục tiêu, chỉ tiêu đặt ra có tính khả thi, hiệu quả, không trùng lặp. Tiếp tục đánh giá rà soát các mục tiêu, chỉ tiêu sát với nhiệm vụ trọng tâm và khả năng đáp ứng của nguồn vốn đầu tư thực hiện các dự án.
Về dự kiến nguồn vốn, đại diện Ủy ban Xã hội cho rằng, số vốn dự kiến ít hơn nhiều so với các Chương trình mục tiêu quốc gia khác, song trong bối cảnh chi đầu tư phát triển, chi an sinh xã hội trong giai đoạn 2026 - 2030 sẽ rất lớn thì việc dự kiến bố trí nguồn vốn như vậy là phù hợp. "Để bảo đảm nguồn vốn kịp thời, hiệu quả thực hiện Chương trình, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh đề nghị Cơ quan chủ trì xây dựng Chương trình làm rõ một số vấn đề: Nguyên tắc, tiêu chí, định mức phân bổ vốn ngân sách trung ương, tỷ lệ đối ứng của ngân sách địa phương thực hiện Chương trình; Phương án bố trí vốn, tập trung đầu tư vốn, tránh dàn trải, lãng phí, có kế hoạch phân kỳ đầu tư cơ sở hạ tầng phù hợp theo thứ tự ưu tiên cho những địa bàn khó khăn, trọng điểm. Không sử dụng vốn của Chương trình để chi cho các hoạt động thuộc nhiệm vụ quản lý nhà nước đã được bố trí từ nguồn ngân sách nhà nước cho chi thường xuyên. Bảo đảm bố trí nguồn lực dự kiến 65,1 tỷ đồng cho năm 2025 phù hợp với dự toán ngân sách nhà nước năm 2025, bảo đảm tính khả thi về thời gian, nhiệm vụ thực hiện Chương trình".
Tại phiên họp, dại diện Ủy ban Xã hội, Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội Khóa XV đã khẳng định, Chương trình bảo đảm điều kiện trình Quốc hội xem xét, quyết định phê duyệt chủ trương đầu tư tại Kỳ họp thứ 8./.
Minh Thu
