Ông Ngô Văn Sang, Chi cục phó Chi cục Phòng chống tệ nạn xã hội TP. Đà Nẵng cho biết: Từ khi Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2012 có hiệu lực, trong đó “không áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở chữa bệnh đối với người bán dâm, người bán dâm chỉ bị xử phạt hành chính...” thì tình hình tệ nạn mại dâm có chiều hướng gia tăng và diễn biến phức tạp; tệ nạn mại dâm đứng đường xuất hiện trở lại. Một số đường dây gái gọi hình thành và hoạt động hết sức tinh vi, lợi dụng cơ sở kinh doanh dịch vụ, điện thoại di động, internet để tiến hành mua bán dâm, đa số người bán dâm được phát hiện đều là người địa phương khác đến tạm trú.
Trước tình hình đó, từ hơn 1 năm trước, Chi cục Phòng, chống tệ nạn xã hội đã tổ chức nhiều hoạt động hỗ trợ nhằm giảm tác hại cho người bán dâm, đồng thời giúp họ hoàn lương, tái hòa nhập cộng đồng. Trong đó, triển khai kế hoạch thực hiện thí điểm mô hình “Hỗ trợ tăng cường năng lực nhóm đồng đẳng của người bán dâm trong việc tiếp cận, truyền thông và can thiệp giảm hại phòng, chống bạo lực giới”. Việc triển khai thực hiện các mô hình thí điểm đã giúp người bán dâm, nhất là phụ nữ ý thức được trách nhiệm và vai trò của mình về can thiệp giảm hại, phòng chống bạo lực giới, phòng, chống tệ nạn mại dâm, tạo điều kiện cho họ gần gũi với tiếp cận viên. Cùng với đó, giảm thiểu tự ti, đề xuất nguyện vọng bản thân, góp phần thực hiện hiệu quả công tác phòng, chống tệ nạn mại dâm và HIV/AIDS, ổn định an ninh trật tự trên địa bàn.
Tư vấn tâm lý cho phụ nữ mại dâm tại một Trung tâm xã hội (ảnh minh họa)
Điển hình là trường hợp của Q. (19 tuổi, quê tỉnh Bình Định). Nghỉ học từ năm lớp 6, không có nghề nghiệp, nuôi mẹ bị bệnh gan, Q. dự định ra Đà Nẵng để phụ bán quán nhậu hoặc cà phê kiếm để tiền gửi về chữa bệnh cho mẹ. Thế nhưng, thấy Q. xinh đẹp, nhiều người đàn ông rủ rê đi bán dâm với số tiền “bo” khá lớn đã khiến Q. sa ngã. Mỗi lần như thế, trừ tiền môi giới, Q. nhận được từ 1 đến 1,5 triệu đồng. Q. trượt dài trên con đường làm gái mại dâm. Rồi tình cờ, Q. được chị L.T, trưởng Nhóm đồng đẳng tìm đến tâm sự, chia sẻ nhiều lần và hỗ trợ, tuyên truyền về cách bảo vệ sức khỏe, nhất là tránh các bệnh lây truyền qua đường tình dục. Vượt qua những ngại ngùng, tránh né ban đầu, Q. quyết đăng ký học nghề làm đẹp, từ bỏ nghề “buôn phấn bán hương”.
Nhóm đồng đẳng được thành lập vào tháng 9-2019, gồm 10 đồng đẳng viên, sinh hoạt định kỳ 4 lần/tháng. Đến nay, nhóm đã tiếp cận hơn 150 gái bán dâm trên địa bàn, vận động hơn 70 phụ nữ khám sức khỏe sinh sản, tầm soát ung thư, tặng bao cao su, cung cấp kiến thức tự bảo vệ bản thân... Chị L.T, trưởng nhóm chia sẻ, ban đầu, việc tiếp cận các đối tượng đặc biệt này không hề dễ dàng. Chị và các đồng đẳng viên phải xin vào làm ở những nơi người mại dâm hay lui tới như tiệm làm đẹp, massage, gội đầu, từ đó làm quen, tiếp cận và hỗ trợ họ. Nhiều lần như thế, chị đã tạo được lòng tin và từ đó cùng đồng nghiệp tuyên truyền, khuyến khích để chị em chọn con đường tốt hơn như học nghề làm đẹp, cắm hoa... Kinh phí học nghề cho các đối tượng trên được Chi cục hỗ trợ 100%.
Ngoài ra, để góp phần hạn chế các trường hợp phụ nữ nguy cơ cao bước vào con đường mại dâm do chưa có việc làm hoặc việc làm không ổn định..., trong 5 năm qua, Hội Liên hiệp Phụ nữ thành phố đã giải ngân Quỹ “Hỗ trợ phụ nữ phát triển” với số tiền hơn 140 tỷ đồng cho hơn 6.800 lượt hộ nghèo, hộ cận nghèo, phụ nữ khó khăn có thu nhập thấp để phát triển kinh tế, ổn định cuộc sống và tăng thu nhập cho hộ gia đình, giúp các hộ vươn lên thoát nghèo bền vững.
Thành phố đã thiết lập mạng lưới các phòng khám bệnh nhằm giới thiệu, chuyển gửi phụ nữ bán dâm, nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới và các đối tượng có hành vi nguy cơ cao khác tiếp cận sử dụng dịch vụ khi có nhu cầu... Nhờ triển khai đồng bộ các giải pháp, qua đó, đã kiềm chế được sự phát sinh tệ nạn mại dâm trên địa bàn.
Có được kết quả trên, các địa phương, đơn vị của TP Đà Nẵng đã tích cực triển khai thực hiện một số phong trào, mô hình như: Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư” do Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố phát động; phong trào “Tuổi trẻ chung tay đẩy lùi tệ nạn xã hội” của Đoàn Thanh niên thành phố; phong trào “Xây dựng xã, phường không có tệ nạn xã hội” do UBND các địa phương phát động; mô hình “Phòng ngừa phụ nữ có nguy cơ dẫn đến hoạt động mại dâm và dự phòng lây nhiễm HIV/AIDS” của Sở Lao động, Thương binh và Xã hội... Các phong trào, mô hình nói trên đã góp phần nâng cao trách nhiệm phòng ngừa tác hại của tệ nạn mại dâm và nhận được sự đồng thuận của nhân dân trong việc đấu tranh với các tệ nạn xã hội nói chung và tệ nạn mại dâm nói riêng./.
Nguyên Trực
