Theo đó, Ban Chỉ đạo phòng, chống tội phạm của Chính phủ (Ban Chỉ đạo 138/CP) yêu cầu UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tiếp tục thực hiện hiệu quả các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước về công tác phòng, chống tội phạm nói chung và phòng chống mua bán người nói riêng. Xác định rõ nhiệm vụ, trách nhiệm của các bộ, ngành, địa phương và nâng cao hiệu quả phối hợp liên ngành trong công tác phòng, chống mua bán người; thực hiện đồng bộ các giải pháp, biện pháp tạo chuyển biến mạnh về nhận thức, ý thức, trách nhiệm của các cấp, các ngành và Nhân dân trong phòng, chống mua bán người; khắc phục những nguyên nhân, điều kiện làm nảy sinh tội phạm mua bán người và những tồn tại, hạn chế trong công tác phòng, chống mua bán người đã được chỉ ra trong năm 2022.
Mục tiêu phấn đấu bảo đảm 100% tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố liên quan tội phạm mua bán người được tiếp nhận, phân loại; tỷ lệ giải quyết đạt trên 90%. Các vụ việc có dấu hiệu tội phạm mua bán người phải được thụ lý điều tra, xác minh, khi đủ căn cứ phải khởi tố vụ án hình sự để điều tra theo đúng quy định của pháp luật. tỷ lệ điều tra, khám phá các vụ án mua bán người đạt trên 90% tổng số án khởi tố; 95% số vụ án mua bán người hằng năm được giải quyết và truy tố; 90% số vụ án mua bán người được giải quyết, xét xử.
Ban Chỉ đạo 138 đề ra các nhiệm vụ của kế hoạch là: Tổ chức mít tinh và các hoạt động truyền thông hưởng ứng “Ngày toàn dân phòng, chống mua bán người 30/7” theo Quyết định số 793/QĐ-TTg ngày 10/5/2016 của Thủ tướng Chính phủ và “Ngày thế giới phòng, chống mua bán người 30/7” phù hợp với thông điệp quốc tế về phòng, chống mua bán người năm 2023.
Xây dựng sản phẩm truyền thông trên các phương tiện thông tin đại chúng và trên Fanpage của Trung ương Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam; sản xuất, phát sóng các chương trình truyền hình, tin, bài, phóng sự về phương thức, thủ đoạn của tội phạm mua bán người, chính sách, pháp luật và kết quả đấu tranh phòng, chống mua bán người của các lực lượng chức năng,... trên các kênh của Đài Truyền hình Việt Nam, Đài Tiếng nói Việt Nam và các Cơ quan thông tin, báo chí.
Thông tin cảnh báo phương thức, thủ đoạn của tội phạm mua bán người và tổ chức các hoạt động hưởng ứng “Ngày thế giới phòng, chống mua bán người”, “Ngày toàn dân phòng, chống mua bán người” cho cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài.
Tuyên truyền về công tác bảo vệ, hỗ trợ nạn nhân bị mua bán; xây dựng các tài liệu hướng dẫn, phóng sự, tờ rơi về hỗ trợ nạn nhân. Lồng ghép nội dung tuyên truyền phòng, chống mua bán người trong các hoạt động văn hóa, văn nghệ, biểu diễn nghệ thuật và thực hiện phong trào xây dựng làng, thôn, ấp, bản, tổ dân phố văn hóa; tổ chức hội thảo, tuyên truyền, triển lãm phòng, chống mua bán người gắn với triển khai phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”.
Hướng dẫn các doanh nghiệp viễn thông gửi tin nhắn tuyên truyền về phòng, chống mua bán người. Tổ chức các hoạt động truyền thông phòng, chống mua bán người trong các cơ sở giáo dục; đưa nội dung tuyên truyền phòng, chống mua bán người vào các chương trình giáo dục công dân, giáo dục ngoại khóa của các cấp học, ngành học, nhất là ở các địa bàn vùng xâu, vùng xa, trường dân tộc nội trú; các cơ sở giáo dục nghề nghiệp.
Tổ chức Hội thảo về vận động chính sách hỗ trợ phụ nữ di cư hồi hương và hỗ trợ xác minh, xác định nạn nhân bị mua bán. Nghiên cứu ứng dụng các trang mạng xã hội để tuyên truyền phương thức, thủ đoạn hoạt động của tội phạm mua bán người.
Tổ chức các hoạt động tuyên truyền, truyền thông phòng, chống mua bán người hướng đến cơ sở và các đối tượng có nguy cơ cao là nạn nhân của tội phạm mua bán người; lồng ghép tuyên truyền phòng, chống mua bán người với phòng, chống tội phạm, phòng, chống mại dâm, cai nghiện ma túy và phòng, chống HIV/AIDS. Đẩy mạnh phong trào toàn dân tham gia phòng, chống mua bán người gắn với xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc và phong trào toàn dân bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới quốc gia bằng nhiều nội dung, hình thức đa dạng, phù hợp với từng đối tượng, địa bàn cụ thể. Phát huy vai trò của lực lượng Công an xã, phường, thị trấn và các tổ chức chính trị - xã hội ở địa bàn cơ sở để tuyên truyền đến mỗi người dân về công tác phòng, chống mua bán người.
Lực lượng Công an, chủ công là lực lượng Cảnh sát Hình sự phối hợp với lực lượng Bộ đội Biên phòng các cấp tổ chức thực hiện tốt công tác nghiệp vụ cơ bản; bám sát địa bàn, đổi mới phương pháp thu thập thông tin theo hướng liên kết địa bàn từ nội địa - khu vực biên giới - ngoại biên, tăng cường thu thập thông tin trên “không gian mạng”; phối hợp phối hợp tuần tra, kiểm soát chặt chẽ tuyến biên giới nhằm ngăn chặn tình trạng mua bán người, xuất cảnh trái phép, đặc biệt là trên tuyến biên giới Việt Nam - Trung Quốc, Việt Nam Campuchia.
Chủ động nắm chắc tình hình, diễn biến, phương thức, thủ đoạn, quy luật hoạt động của tội phạm nói chung và tội phạm mua bán người nói riêng theo phương châm “Lấy phòng ngừa làm trọng; kết hợp chặt chẽ giữa phòng ngừa với chủ động tấn công, đánh trúng, đánh đúng, đánh vào gốc các loại tội phạm mua bán người” theo tinh thần “tích cực, khẩn trương, hiệu quả”. Chú trọng công tác phòng ngừa mua bán người trong nội địa, mua bán bộ phận cơ thể người, tổ chức mang thai hộ vì mục đích thương mại, mua bán người để cưỡng bức lao động.
Nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý nhà nước về an ninh, trật tự. Tăng cường công tác quản lý nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú và hoạt động của người nước ngoài tại Việt Nam; quản lý ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự như: các cơ sở kinh doanh, cho thuê lưu trú, nhà hàng, quán bar, karaoke, massage, vũ trường, khu nghỉ dưỡng, khu vui chơi giải trí..., mà tội phạm mua bán người có thể lợi dụng để hoạt động phạm tội hoặc sử dụng làm nơi tập kết nạn nhân trước khi bán ra nước ngoài để chủ động phòng ngừa, phát hiện tội phạm mua bán người và nạn nhân bị mua bán.
Khai thác, phát huy tối đa giá trị, hiệu quả của Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, Căn cước công dân và kết quả triển khai Đề án 06 của Chính phủ về “phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022-2025, tầm nhìn 2030” phục vụ công tác phòng, chống mua bán người.
Sử dụng đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ, kịp thời phát hiện, điều tra, xử lý các đường dây, tổ chức, cá nhân có biểu hiện nghi vấn hoạt động mua bán người, mua bán người trong nội địa, mua bán bộ phận cơ thể người, tổ chức mang thai hộ vì mục đích thương mại, các hoạt động lợi dụng tổ chức đưa người trốn ra nước ngoài trái phép để mua bán, cưỡng bức lao động,.... Mở cao điểm tấn công, trấn áp tội phạm mua bán người trên phạm vi toàn quốc, thời gian từ ngày 01/7/2023 đến hết 30/9/2023.
Nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố; công tác điều tra, xử lý tội phạm bảo đảm đúng người, đúng tội, đúng pháp luật, không để oan, sai, bỏ lọt tội phạm. Tăng cường công tác hướng dẫn, chỉ đạo nghiệp vụ, kiểm tra việc chấp hành pháp luật, phòng chống sai phạm, tiêu cực trong hoạt động điều tra, xử lý tội phạm mua bán người.
Đẩy nhanh tiến độ và nâng cao chất lượng truy tố, xét xử các vụ án mua bán người; thực hiện tốt nguyên tắc tranh tụng, đảm bảo các phán quyết của Toà án đúng pháp luật, bảo vệ các quyền con người, quyền công dân; bảo đảm áp dụng thống nhất pháp luật trong hoạt động truy tố, xét xử tội phạm mua bán người.
Tiếp tục tổng hợp những khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn giải quyết các vụ án tiến tới sửa đổi, bổ sung Nghị quyết số 02/2019/NQ-HĐTP ngày 11/01/2019 của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao hướng dẫn áp dụng Điều 150 về tội mua bán người và Điều 151 về tội mua bán người dưới 16 tuổi, Bộ luật hình sự; phát triển án lệ và giải đáp các vướng mắc về nghiệp vụ trong giải quyết các vụ án về mua bán người; trong quá trình thực hành quyền công tố, kiểm sát điều tra, kiểm sát xét xử đối với các vụ án mua bán người, mua bán người dưới 16 tuổi và một số tội danh liên quan.
Các cơ quan tiến hành tố tụng phối hợp, thống nhất xác định các vụ án điểm về mua bán người được dư luận xã hội quan tâm để tập trung điều tra, truy tố, nhanh chóng đưa ra xét xử đảm bảo nghiêm minh, đúng pháp luật và phục vụ công tác tuyên truyền, răn đe, phòng ngừa chung.
Nâng cao hiệu quả, chất lượng công tác tiếp nhận, xác minh, xác định, giải cứu, bảo vệ và hỗ trợ ban đầu cho nạn nhân theo nguyên tắc lấy nạn nhân làm trung tâm; thực hiện các biện pháp nhằm bảo vệ bí mật thông tin, an toàn cho nạn nhân, người thân thích của họ theo quy định của pháp luật. Triển khai hiệu quả Quy chế phối hợp liên ngành giữa Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Bộ Ngoại giao trong công tác tiếp nhận, bảo vệ và hỗ trợ nạn nhân bị mua bán.Tư vấn, tiếp nhận và hỗ trợ nạn nhân bị mua bán trở về tái hòa nhập cộng đồng; duy trì vận hành mô hình Nhà bình yên và Văn phòng hỗ trợ một điểm đến - OSSO tại Hà Nội và một số tỉnh, thành phố; rà soát, sàng lọc, phân loại công dân do nước ngoài trao trả.
Xây dựng Thông tư quy định định mức kinh tế - kỹ thuật đối với dịch vụ hỗ trợ nạn nhân bị mua bán; Quyết định ban hành Khung kỹ thuật mô hình thí điểm hỗ trợ nạn nhân bị mua bán. Nghiên cứu, thực hiện thí điểm quy trình chuyển tuyến, hỗ trợ nạn nhân và người nghi là nạn nhân bị mua bán (Xây dựng bộ công cụ sàng lọc, phát hiện, chuyển tuyến và hỗ trợ nạn nhân và người nghi là nạn nhân; tổ chức hội thảo tham vấn góp ý Bộ công cụ; khảo sát đánh giá thực trạng nhu cầu hỗ trợ của người nghi là nạn nhân bị mua bán; thực hiện thí điểm Bộ công cụ, thí điểm quy trình chuyển tuyến, hỗ trợ nạn nhân và người nghi là nạn nhân; thí điểm mô hình hỗ trợ hoà nhập cộng đồng cho nạn nhân bị mua bán tại Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình,... ). Tổ chức các hội thảo tham vấn tăng cường khả năng kết nối, tiếp cận với các dịch vụ hỗ trợ cho nạn nhân và người nghi là nạn nhân bị mua bán.
Hoàn thiện hồ sơ lập đề nghị xây dựng dự án Luật Phòng, chống mua bán người (sửa đổi) theo đúng quy định tại Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2015 báo cáo Chính phủ trình Quốc hội đưa vào chương trình xây dựng pháp luật, pháp lệnh; tổ chức tọa đàm lấy ý kiến về báo cáo Nghiên cứu, rà soát pháp luật về phòng, chống mua bán người; nghiên cứu, góp ý, đánh giá tác động các chính sách trong hồ sơ đề nghị xây dựng Luật Phòng, chống mua bán người (sửa đổi).
Rà soát, đánh giá hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về hỗ trợ nạn nhân và đánh giá tính tương thích giữa pháp luật Việt Nam với các điều ước, công ước quốc tế mà Việt Nam đã tham gia làm cơ sở đề xuất, sửa đổi, bổ Luật phòng, chống mua bán người và các văn bản có liên quan (Bao gồm Công ước TOC về chống tội phạm có tổ chức xuyên quốc gia; Nghị định thư về ngăn ngừa, phòng chống và trừng trị buôn bán người, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em; Nghị định thư về buôn bán trẻ em, mại dâm trẻ em và văn hóa khiêu dâm trẻ em...
Triệu Mạo
