Tội phạm mua bán người được phát hiện với nhiều thủ đoạn khác nhau, như thông qua "Hội cho, nhận con nuôi", “Hội hiếm muộn”, “mang thai hộ”, “hiến trứng”, "đẻ thuê",… thông qua mạng xã hội Facebook để tìm kiếm, tiếp cận, lôi kéo những phụ nữ chấp nhận đẻ thuê, mang thai hộ hoặc mang thai nhưng không có điều kiện nuôi con,… Chính vì sự nhẹ dạ cả tin, thiếu hiểu biết, thiếu thông tin mà nhiều phụ nữ đã vô tình tạo điều kiện cho tội phạm lợi dụng để thực hiện hành vi vì mục đích thương mại; gần đây, phát hiện một số vụ án liên quan đến mua bán người sang Campuchia.
Thời gian qua, đại dịch Covid-19 bùng phát ở nhiều địa phương trong cả nước với tính chất phức tạp, tốc độ lây lan nhanh. Tỉnh Nam Định đã tăng cường quản lý chặt các cửa ngõ ra vào tỉnh và đường biên giới biển để phòng, chống dịch bệnh, qua đó góp phần ngăn chặn tội phạm mua bán người. Bên cạnh đó, Công an tỉnh Nam Định đã thực hiện quyết liệt kế hoạch phòng ngừa, đấu tranh chống tội phạm hình sự và bài trừ tệ nạn xã hội tại khu du lịch biển Thị trấn Quất Lâm, huyện Giao Thủy đã hạn chế hoạt động phạm tội liên quan mua bán người. Tuy nhiên, tình hình mua bán người trong và ngoài nước thời gian qua vẫn còn tiềm ẩn nhiều diễn biến phức tạp, với những phương thức, thủ đoạn đa dạng, tinh vi.
Nhằm triển khai thực hiện tốt công tác hỗ trợ nạn nhân bị mua bán trở về trên địa bàn, căn cứ vào Quyết định số 193/QĐ-TTg ngày 09/02/2021 của Chính phủ và Quyết định số 525/QĐ-LĐTBXH ngày 05/5/2021 của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội; Ủy ban nhân dân tỉnh Nam Định ban hành Kế hoạch số 40/KH- UBND ngày 02/4/2021 về thực hiện Chương trình phòng, chống mua bán người giai đoạn 2021 - 2025 và định hướng đến năm 2030. Hàng năm, Ban chỉ đạo Phòng, chống tội phạm và xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ ANTQ tỉnh (BCĐ 138) ban hành Kế hoạch về đấu tranh, phòng chống tội phạm mua bán người.
Hàng năm, căn cứ vào Kế hoạch của UBND tỉnh, Sở Lao động- TBXH và tình hình thực tế tại địa phương, UBND các huyện, thành phố đã xây dựng và ban hành kế hoạch để triển khai thực hiện công tác hỗ trợ nạn nhân thuộc chương trình phòng, chống mua bán người tại địa phương.
Đẩy mạnh công tác tuyên truyền
Từ ngày 01/01/2021 đến ngày 31/6/2023, thực hiện chức năng, nhiệm vụ của ngành, Sở Lao động – Thương binh và Xã hội tỉnh đã phối hợp với Công an tỉnh, Bộ đội biên phòng tỉnh, Liên hiệp phụ nữ tỉnh tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục, tư vấn pháp luật, kiến thức kỹ năng về phòng, chống mua bán người đến các tầng lớp nhân dân nhất là phụ nữ, trẻ em. Với sự nỗ lực của các cấp, các ngành đã tạo ra sự chuyển biến cơ bản về nhận thức, hành động trong cán bộ, phụ nữ về vấn đề tệ nạn mua bán người; giúp chị em chủ động phòng ngừa, ngăn chặn, kiềm chế, không để tội phạm phát sinh trên địa bàn.
Phối hợp với Hội LHPN tỉnh và các huyện tổ chức 27 Hội nghị nói chuyện chuyên đề về phòng, chống tệ nạn xã hội cho khoảng 2.050 đại biểu là lãnh đạo, chính quyền, đoàn thể, hội viên Hội Phụ nữ, Hội Nông dân trên địa bàn các huyện Vụ Bản, Nam Trực, Nghĩa Hưng, Xuân Trường, Hải Hậu. Biên biên tập, in ấn, cấp phát 25.000 tờ rơi, 1.000 cuốn tài liệu để phát tới nhân dân trên địa bàn tỉnh hiểu rõ về phương thức, âm mưu, thủ đoạn của tội phạm mua bán người, hướng dẫn công tác hỗ trợ, tiếp nhận, chuyển tuyến nạn nhân bị mua bán. Xây dựng 03 tin bài đăng trên cổng thông tin điện tử của Sở tuyên truyền, nâng cao nhận thức, kỹ năng nhận diện tội phạm mua bán người và các biện pháp phòng tránh. Xây dựng phát thanh 12 tin bài, sửa chữa 02 pano, làm mới 30 khẩu hiệu tuyên truyền, 2 bài phát thanh tuyên truyền trên loa phát thanh xã, phường, thị trấn với các nội dung nhận biết tội phạm và nguy cơ bị mua bán người.
Theo báo cáo của Công an tỉnh, từ ngày 01/01/2021 đến ngày 30/6/2023, trên địa bàn tỉnh đã phát hiện 04 vụ liên quan đến hoạt động mua bán người, mang thai hộ nhằm hưởng lợi ích vật chất và lừa người sang Campuchia làm việc; trong đó có 01 vụ nạn nhân tự trở về và khai báo với cơ quan Công an. Số nạn nhân là 14 người, trong đó có 02 người ngoại tỉnh. Các nạn nhân sau khi được giải cứu đã bàn giao về địa phương và gia đình để chăm sóc, nuôi dưỡng.
Trong thời gian tới, Sở Lao động- Thương binh và Xã hội tỉnh Nam Định tiếp tục thực hiện Kế hoạch số 40/KH- UBND ngày 02/4/2021 của Ủy ban nhân dân tỉnh Nam Định về thực hiện Chương trình phòng, chống mua bán người giai đoạn 2021 - 2025 và định hướng đến năm 2030. Tăng cường công tác thông tin tuyên truyền với nhiều hình thức đa dạng, phong phú nhằm nâng cao kiến thức, kỹ năng cho cán bộ và nhân dân về phòng, chống mua bán người, nhất là ở những vùng có nguy cơ cao.Tăng cường sự phối hợp, phát huy vai trò của các đoàn thể, nhất là Hội Phụ nữ, Đoàn Thanh niên trong công tác giáo dục tuyên truyền trên địa bàn khu dân cư. Lồng ghép công tác phòng, chống buôn bán phụ nữ, trẻ em, công tác phòng, chống tệ nạn xã hội ở cơ sở với việc xây dựng gia đình văn hóa, khu dân cư văn hóa đảm bảo hiệu quả thiết thực. Tổ chức các hoạt động tập huấn nâng cao năng lực cho cán bộ làm công tác lao động - TBXH tại các xã, phường, thị trấn trong tỉnh để trang bị kiến thức và kỹ năng về chuyên môn, nghiệp vụ để thực hiện các hoạt động tư vấn, hỗ trợ cho nạn nhân bị mua bán. Kịp thời tổ chức tiếp nhận, xác minh, bảo vệ và hỗ trợ nạn nhân bị mua bán trở về theo đúng quy định của pháp luật, nhất là các chính sách, dịch vụ hỗ trợ ban đầu, tạo điều kiện để nạn nhân ổn định cuộc sống, hòa nhập cộng đồng; chú ý lồng ghép công tác này với các chương trình giảm nghèo, dạy nghề, tạo việc làm, hỗ trợ phát triển kinh tế...
Thanh Nhung
