*Đi chơi chợ và... không trở về:
Các chợ phiên Bắc Hà, Cốc Ly (huyện Bắc Hà); chợ Cán Cấu (huyện Si Ma Cai); chợ Mường Hum, Ý Tý, Trịnh Tường (huyện Bát Xát); chợ Cao Sơn, Pha Long, Lùng Khấu Nhin (huyện Mường Khương)... của Lào Cai là những điểm giao lưu văn hóa đặc sắc thu hút nhiều khách du lịch trong và ngoài nước. Nhưng cũng trong những phiên chợ này nhiều cô gái xuống chơi rồi không thấy quay trở về gia đình nữa...
Năm 2013, đối tượng Chấy Thị Ly về quê, đi chợ Cốc Ly (Bắc Hà) chơi và gặp chị Sùng Thị Đế. Sau khi làm quen, Ly nói với Đế sang Trung Quốc lấy chồng sẽ có cuộc sống sung túc. Nghe lời ngon ngọt của Ly, chị Đế đồng ý. Đế bị đưa tới khu vực biên giới xã Tả Gia Khâu (huyện Mường Khương, Lào Cai) bán với giá 40.000 Nhân dân tệ (khoảng 136 triệu đồng). Sau khi bị bán sang Trung Quốc, thấy cuộc sống không giống với những gì Ly nói nên Đế tìm cách trốn về Việt Nam tố cáo các đối tượng có liên quan. Cơ quan CSĐT Công an huyện Bắc Hà, tỉnh Lào Cai đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can và lệnh bắt tạm giam các đối tượng để điều tra về hành vi Mua bán người theo điều 119 BLHS.
Đã có rất nhiều cô gái trong Nhà Nhân ái tại Lào Cai cho biết mình bị lừa bán sang Trung Quốc khi đi chơi chợ phiên. Em Thào Thị D (Si Ma Cai, Lào Cai) kể lại: " Hôm đó là thứ 7, em cùng mấy bạn cùng xóm xúng xính mặc áo váy mới xuống chợ, lúc đó em mới 14 tuổi- là cô gái người dân tộc Mông xinh đẹp nhất trong buổi chợ phiên hôm đó và em nhanh chóng trở thành mục tiêu của Vàng Seo Phử - một thanh niên với vẻ ngoài bảnh bao, lịch thiệp. Phử tiếp cận với em, giả vờ làm quen và tán tỉnh. Sau phiên chợ hôm đó, Phử thường xuyên nhắn tin hỏi thăm, quan tâm tới em, nên khi Phử rủ xuống thành phố Lào Cai chơi, em đã không mảy may nghi ngờ, chỉ đến khi Phử giao em cho bọn buôn người và ngã giá ngay trước mặt em thì em mới biết mình đã bị lừa bán sang Trung Quốc”.
Đáng lưu ý là hoạt động của nhóm đối tượng thanh niên người dân tộc thiểu số lợi dụng mối quan hệ thân tộc và sự nhẹ dạ của phụ nữ, trẻ em, học sinh, sinh viên là người cùng dân tộc, chúng dụ dỗ, lừa gạt, đưa nạn nhân sang Trung Quốc bán. Để tránh sự phát hiện của các lực lượng chức năng chúng thay đổi phương thức thủ đoạn như: Môi giới qua nhiều khâu trung gian khác nhau, sử dụng hộ chiếu, giấy thông hành xuất nhập cảnh qua cửa khẩu hoặc hướng dẫn nạn nhân tự vượt biên giới, dùng điện thoại để chỉ đạo, thỏa thuận mua bán, vận chuyển, giao nạn nhân... khiến cho hoạt động mua bán người ngày càng diễn biến phức tạp, điều này gây khó khăn hơn cho công tác phòng chống mua bán người.
*Tuyên truyền tại chợ:
Xác định công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật phòng, chống tệ nạn xã hội nói chung và phòng, chống mua bán người nói riêng là nhiệm vụ quan trọng trong đấu tranh phòng, chống tội phạm, tệ nạn xã hội góp phần tích cực vào việc ổn định tình hình phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an ninh, trật tự trên địa bàn tỉnh, từ đầu năm 2016 đến nay Chi cục Phòng chống tệ nạn xã hội tỉnh Lào Cai đã phối hợp với tổ chức Vòng Tay Thái Bình tổ chức được 13 buổi truyền thông phòng chống mua bán người tại các chợ phiên như: Chợ Bắc Hà, Cốc Ly (huyện Bắc Hà); chợ Cán Cấu (huyện Si Ma Cai); chợ Mường Hum, Ý Tý, Trịnh Tường, Bản Vược (huyện Bát Xát); chợ Mường Khương, Pha Long, Lùng Khấu Nhin (huyện Mường Khương), chợ Võ Lao (huyện Văn Bàn)… với khoảng trên 6.000 người tham gia nghe truyền thông.
Hầu hết các chợ phiên được lựa chọn truyền thông đều nằm ở các xã, các huyện có tình trạng mua bán người và có tỷ lệ phụ nữ, trẻ em nghi bị mua bán cao. Đây là những địa bàn chủ yếu là đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống, có rất ít kiến thức về phòng chống mua bán người. Một số xã còn giáp biên với Trung Quốc nên người dân thường xuyên qua lại để đi làm ăn và mua bán hàng hóa, bởi vậy việc trang bị các kiến thức về phòng chống mua bán người là hết sức cần thiết.
Ông Nguyễn Tường Long, Chi cục trưởng Chi cục Phòng chống tệ nạn xã hội tỉnh Lào Cai cho biết, trên thực tế, có rất nhiều bà con dân tộc thiểu số không biết nghe, nói tiếng phổ thông, khi được hỏi về tình trạng mua bán người ở địa phương thì đều lắc đầu và bỏ đi, nên rất khó khăn trong quá trình truyền thông. Vì vậy, Chi cục Phòng chống tệ nạn xã hội đã đưa các em người dân tộc thiểu số - chính là nạn nhân bị mua bán trở về tại Nhà Nhân Ái để cùng tham gia truyền thông. Khi được nghe tiếng của dân tộc mình, người dân địa phương rất thích thú nên đã thu hút được sự chú ý, tham gia hăng hái, nhiệt tình, cùng chia sẻ hiểu biết, các câu chuyện thực tế về mua bán người xảy ra tại địa phương mình.
Trong thời gian tới Chi cục Phòng chống tệ nạn xã hội tỉnh Lào Cai sẽ đẩy mạnh hơn nữa công tác truyền thông phòng chống mua bán người, tập trung vào các địa bàn trọng điểm về tình trạng mua bán người. Qua đó, huy động được sự tham gia của các cấp, các ngành trong công tác phòng chống mua bán người, đồng thời phát huy được vai trò trách nhiệm của người dân trong việc chung tay đẩy lùi nạn mua bán người tại địa phương./.
La Thủy (Chi cục PCTNXH Lào Cai)