Trước hết là những vướng mắc của các địa phương trong việc lập hồ sơ đề nghị đưa người nghiện vào cơ sở cai nghiện bắt buộc theo Nghị định 221/2013/NĐ-CP: Thứ nhất, theo quy định của Luật Xử lý vi phạm hành chính, để áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc đối với một người, cơ quan lập hồ sơ phải chứng minh người đó nghiện ma túy, tức là phải xác định xác định tình trạng nghiện hiện tại của người đó. Việc xác định tình trạng nghiện đòi hỏi phải có sự hợp tác của người cần xác định, tuy nhiên trường hợp xác định để đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc, người nghiện không hợp tác gây khó khăn cho cơ quan lập hồ sơ; thứ hai, theo quy định của pháp luật về áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc đối với một người, cơ quan lập hồ sơ phải chứng minh người đó đã hết thời gian cai nghiện tại gia đình, cai nghiện tại cộng đồng hoặc bị đưa ra khỏi chương trình điều trị Methadone. Việc cai nghiện tại gia đình, cai nghiện tại cộng đồng hoặc xét nghiệm để đưa người điều trị Methadone ra khỏi chương trình điều trị Methadone hiện nay nhiều địa phương không thực hiện gây khó khăn cho việc lập hồ sơ.
Để khắc phục tình trạng trên cần phải đơn giản thủ tục rút ngắn thời gian lập hồ sơ đề nghị đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc đã được Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các Bộ thực hiện, cụ thể như sau:
- Bộ Tư pháp xây dựng Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định 111/2013/ NĐ-CP quy định về áp dụng biện pháp xử lý hành chính giáo dục tại xã, phường, thị trấn. Dự thảo nghị định sửa đổi đã bãi bỏ quy định « Không đưa người đang cai nghiện tại gia đình, cộng đồng vào cơ sở cai nghiện bắt buộc »;
- Bộ Y tế xây dựng Nghị định sửa đổi bổ sung Nghị định 96/2012/NĐ-CP quy định về điều trị nghiện chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế. Dự thảo đang xem xét bỏ quy định « không áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc đối với người điều trị Methadone »
- Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội xây dựng Nghị định sửa đổi bổ sung Nghị định 221/2013/NĐ-CP về áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc. Dự thảo đã đơn giản được 02 nội dung khó thực hiện trong thành phần hồ sơ đề nghị áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc đó là Giấy xác nhận đã chấp hành xong thời gian cai nghiện tại gia đình, cộng đồng hoặc tài liệu chứng minh đưa ra khỏi chương trình Methadone và Giấy xác định tình trạng nghiện đối với người có nơi cư trú ổn định.
Như vậy, sau khi những văn bản đang được Chính phủ sửa đổi, bổ sung như NĐ 111/2013/NĐ-CP ; NĐ 96/2012/NĐ-CP ; NĐ 221/2013/NĐ-CP được ban hành sẽ góp phần tháo gỡ những khó khăn trong việc lập hồ sơ đưa người nghiện vào cơ sở cai nghiện bắt buộc hiện nay./.
Lê Văn Khánh
Cục Phòng, chống tệ nạn xã hội