Thực tế dù việc cai nghiện rất khó khăn, nhưng nếu bản thân người nghiện quyết tâm cùng sự giúp đỡ của gia đình, chính quyền, cộng đồng thì có thể cai nghiện thành công. Ở nhiều tỉnh, thành phố trong cả nước đã có hàng nghìn người sau cai nghiện 3- 5 năm chưa tái nghiện. Nhiều người từng nghiện nặng, nghiện nhiều năm nhưng đã quyết tâm cai nghiện, tích cực tham gia các hoạt động xã hội, được cộng đồng ghi nhận, bầu làm công an viên, tổ trưởng Tổ tự quản, được kết nạp vào Đảng. Một số người hiện đang là chủ cơ sở sản xuất, doanh nghiệp, chủ nhiệm câu lạc bộ, nhóm đồng đẳng và tích cực tham gia các hoạt động giúp đỡ người cùng cảnh ngộ.
Chủ đề Tháng hành động phòng chống ma túy, Ngày quốc tế phòng chống ma túy của Chính phủ năm nay là: Cộng đồng chung tay giúp đỡ người nghiện ma túy. Chủ đề cho thấy quan điểm của nhà nước coi người nghiện ma túy là những người bệnh cần được cộng đồng chung tay tiếp cận, hỗ trợ, giúp đỡ cai nghiện và hòa nhập cộng đồng, là lời kêu gọi các cấp ủy Đảng, chính quyền, toàn thể quần chúng, nhân dân hãy cùng nhau phối hợp chặt chẽ, biến thông điệp thành hành động cụ thể trong phòng, chống tệ nạn ma túy nói chung và phòng, ngừa nghiện ma túy nói riêng. Trong cộng đồng xã hội ấy, hơn 10 năm qua, hàng ngày, hàng giờ hơn 18.000 Tình nguyện viên của gần 3.000 Đội công tác xã hội tình nguyện ở 39 tỉnh, thành phố trong cả nước, bằng tâm huyết của mình đã âm thầm cống hiến, có những đóng góp quan trọng, là lực lượng không thể thiếu được trong việc giúp đỡ người nghiện ma tuý, người nhiễm HIV/AIDS, người điều trị thay thế bằng Methadone hoà nhập cộng đồng.
Để phát huy vai trò, trách nhiệm của Tình nguyện viên trong công tác giúp đỡ người nghiện cai nghiện, người sau cai hòa nhập cộng đồng, ngày 8/6/2015, Bộ trưởng Bộ Lao động- Thương binh và Xã hội đã ký Quyết định số 769/QĐ-LĐTBXH về việc ban hành Kế hoạch thực hiện phong trào “Tình nguyện viên giúp đỡ người nghiện ma túy cai nghiện và hòa nhập cộng đồng”. Mục tiêu của Kế hoạch là phát huy vai trò, trách nhiệm của tình nguyện viên trong việc vận động, giúp đỡ người nghiện ma túy tự nguyện tham gia các chương trình cai nghiện; người sau cai nghiện hòa nhập cộng đồng. Vận động mỗi tình nguyện viên tiếp cận, vận động, hỗ trợ, giúp đỡ ít nhất một người nghiện ma túy trên địa bàn tham gia một chương trình cai nghiện hoặc một người sau cai nghiện hòa nhập cộng đồng. Người cai nghiện và sau cai nghiện sau khi được tình nguyện viên tiếp cận giúp đỡ có chuyển biến tích cực về tinh thần, sức khỏe; người có nhu cầu và khả năng được hỗ trợ vay vốn, học nghề, tạo cơ hội tìm việc làm phù hợp, có thu nhập ổn định hơn so với trước, tích cực tham gia vào các hoạt động liên quan đến công tác cai nghiện phục hồi, phòng chống tái nghiện tại cộng đồng.
Để góp phần nâng cao hiệu quả công tác cai nghiện, theo Kế hoạch các Đội tình nguyện, tình nguyện viên cần phải thực hiện phải một số nội dung, biện pháp sau:
- Tăng cường công tác tiếp cận, vận động, khuyến khích, tạo cơ hội cho người nghiện ma túy tham gia các chương trình điều trị và cai nghiện ma tuý. Tình nguyện viên bằng uy tín, kỹ năng tiếp cận người nghiện và gia đình họ để tìm hiểu việc sử dụng ma túy (thời gian, loại ma túy sử dụng, các biện pháp, hình thức điều trị, cai nghiện đã thực hiện…); điều kiện, hoàn cảnh gia đình; nguyện vọng về cai nghiện; thông tin, tư vấn đầy đủ về bản chất nguy cơ tác hại của việc nghiện ma tuý; về sự cần thiết cai nghiện, quy trình cai nghiện và phác đồ điều trị nghiện, hình thức cai nghiện trên địa bàn và những tấm gương cai nghiện thành công. Vận động và tạo điều kiện giúp đỡ người nghiện và gia đình họ lựa chọn hình thức điều trị, cai nghiện phù hợp với bản thân và gia đình họ (cai nghiện tại gia đình, tại cộng đồng, tại cơ sở cai nghiện tự nguyện, cai nghiện tự nguyện tại Trung tâm Chữa bệnh - Giáo dục - Lao động xã hội, điều trị thay thế bằng Methadone). Đối với các địa bàn chưa phát hiện người nghiện ma tuý, tình nguyện viên tiếp cận người có nguy cơ cao (người đi làm ăn xa, người có hoàn cảnh khó khăn, người không có việc làm, người thường xuyên phải tiếp xúc với môi trường phức tạp về ma túy…) để tuyên truyền, giúp đỡ, hỗ trợ họ phòng ngừa việc sử dụng ma tuý trái phép.
- Tiếp tục công tác hỗ trợ, giúp đỡ người sau cai nghiện; kết nối với chính quyền, đoàn thể, tổ chức, cá nhân tạo điều kiện cho họ hòa nhập cộng đồng. Tình nguyện viên gần gũi, chân thành, tạo lòng tin với người sau cai nghiện được phân công giúp đỡ để tư vấn xử lý các vấn đề khủng hoảng tâm lý, gia đình, dự phòng tái nghiện, huy động sự giúp đỡ của gia đình, người thân; tư vấn, hướng dẫn phương pháp, kỹ thuật làm ăn, quản lý kinh tế. Tăng cường kết nối với chính quyền, tổ chức đoàn thể, cơ sở sản xuất trên địa bàn, nắm chắc hoàn cảnh, chia sẻ những khó khăn trong cuộc sống (sức khỏe, gia đình, con cái, nghề nghiệp, việc làm, thu nhập), tùy theo khả năng, nguyện vọng giới thiệu, giúp đỡ họ có việc làm ổn định cuộc sống, hòa nhập cộng đồng.
- Vận động người được giúp đỡ tích cực tham gia các hoạt động của cộng đồng, tình nguyện viên tuyên truyền để người dân trên địa bàn hiểu rõ về nghiện ma tuý là một căn bệnh mãn tính về não bộ nhưng có thể phòng ngừa và điều trị được; từ đó không kỳ thị, phân biệt đối xử, tích cực tham gia giúp đỡ người cai nghiện bằng nhiều biện pháp, hình thức tùy theo điều kiện, khả năng của mỗi người trong cộng đồng. Tổ chức các hoạt động của cộng đồng và vận động người cai nghiện tham gia như các hoạt động vui chơi, văn hoá, thể thao, giải trí lành mạnh, các câu lạc bộ của các đoàn thể, câu lạc bộ đồng đẳng. Thường xuyên nhận xét, đánh giá sự chuyển biến của người sau cai nghiện. Giới thiệu những người sau cai nghiện được giúp đỡ có tiến bộ để chính quyền, đoàn thể xem xét, tham gia làm tuyên truyền viên, cộng tác viên, tình nguyện viên.
- Phối hợp với các lực lượng chức năng tuần tra tình hình an ninh trật tự, kịp thời phát hiện và báo cáo với các cơ quan chức năng có biện pháp ngăn chặn, xử lý nghiêm minh các hành vi vi phạm pháp luật liên quan đến tội phạm, tệ nạn ma túy trên địa bàn. Xây dựng địa bàn trong sạch gắn với cuộc vận động Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư và xây dựng xã phường lành mạnh không cớ tệ nạn xã hội./.
PV
