Tiến sĩ Nora Volkow cho biết, mặc dù các ca tử vong do chất dạng thuốc phiện (opioid) vẫn tiếp tục thu hút sự chú ý của công chúng, sự gia tăng đáng báo động về số ca tử vong liên quan đến ma túy kích thích methamphetamine và cocaine là một minh chứng rõ ràng cho thấy Mỹ không còn phải đối mặt với cuộc khủng hoảng opioid nữa mà là với một cuộc khủng hoảng quá liều, nghiện phức tạp và ngày càng phát triển. Nguyên nhân là do việc sử dụng thay đổi, có sẵn các chất khác nhau và sử dụng một lúc nhiều loại thuốc.
Các ca tử vong do sử dụng quá liều đặc biệt là do opioid bắt đầu gia tăng cách đây hai thập kỷ, sau khi ra đời các loại thuốc giảm đau opioid mới mạnh như OxyContin. Nhưng trên thực tế, số ca tử vong do sử dụng ma túy đã tăng lên theo cấp số nhân ít nhất kể từ năm 1980 (ví dụ: cocaine) và thúc đẩy xu hướng tăng này vào các thời điểm khác nhau. Số ca tử vong do sử dụng quá liều methamphetamine bắt đầu tăng mạnh vào năm 2009 và con số tạm tính từ CDC cho thấy chúng đã tăng gấp 10 lần vào năm 2019, lên hơn 16.500 người. Số người chết tương tự hàng năm do sử dụng quá liều cocaine (16.196 người), con số này đã tăng gần như chóng mặt so với cùng kỳ.
Bên cạnh đó, tỷ lệ tử vong có thể tăng do những người sử dụng các loại thuốc này kết hợp với opioid như heroin hoặc fentanyl hoặc sử dụng các sản phẩm có tẩm fentanyl mà họ không biết. Fentanyl là một loại opioid tổng hợp cực mạnh (mạnh hơn morphin gấp 80 lần), kể từ năm 2013 đã khiến tình trạng quá liều opioid tăng nhanh.
Trong nửa cuối những năm 1980, khi cocaine trở nên phổ biến, nhiều trường hợp quá liều đã xảy ra ở những người kết hợp loại thuốc này với heroin. Sự gia tăng gần đây về số ca tử vong do sử dụng đồng thời các chất kích thích và opioid dường như phản ánh một hiện tượng tương tự. Theo một cuộc kiểm tra gần đây về các rào cản đối với các chương trình dịch vụ ống tiêm được công bố trên Tạp chí Quốc tế về Chính sách Thuốc, nhân viên tại một số chương trình báo cáo rằng ngày càng có nhiều người tiêm methamphetamine và opioid cùng nhau. Một số người cũng báo cáo rằng các cá nhân đang chuyển từ opioid sang methamphetamine vì họ sợ sự không thể đoán trước của các sản phẩm opioid có thể chứa fentanyl (mặc dù methamphetamine cũng có thể được kết hợp với fentanyl).
Một nghiên cứu năm 2018 của các nhà nghiên cứu tại Đại học Washington ở St. Louis và được công bố trên Tạp chí Ma túy và Rượu nhận thấy rằng, việc sử dụng methamphetamine đã gia tăng đáng kể ở những người mắc chứng rối loạn sử dụng opioid (OUD) hiện có. Những người mắc chứng OUD trong nghiên cứu của họ đã báo cáo việc thay thế methamphetamine cho opioid khi loại thuốc này khó có được hoặc bị cho là không an toàn, hoặc họ tìm kiếm một mức tổng hợp cao bằng cách kết hợp chúng. Những người có mục đích kết hợp heroin và cocaine hoặc methamphetamine báo cáo rằng chất kích thích này giúp cân bằng tác dụng tăng sinh của opioid, cho phép chúng hoạt động “bình thường”. Tuy nhiên, sự kết hợp này có thể làm tăng độc tính và khả năng gây chết người, bằng cách làm trầm trọng thêm các vấn đề tim mạch và phổi.
Cần có thêm nhiều nghiên cứu về việc sử dụng đồng thời các chất kích thích và opioid cũng như sự kết hợp của chúng ảnh hưởng đến nguy cơ quá liều như thế nào. Thật không may, giấy chứng tử không phải lúc nào cũng liệt kê các loại thuốc có liên quan và khi có, chúng có thể không phải lúc nào cũng chính xác về loại thuốc nào chủ yếu gây tử vong, khiến cho việc biết chính xác vai trò của opioid và chất kích thích đối với tỷ lệ tử vong là khó.
Dùng quá liều không phải là mối nguy hiểm duy nhất. Sử dụng chất kích thích liên tục có thể dẫn đến các vấn đề về nhận thức cũng như nhiều vấn đề sức khỏe khác (chẳng hạn như các bệnh về tim và phổi). Tiêm cocaine hoặc methamphetamine bằng cách sử dụng chung thiết bị có thể lây truyền các bệnh truyền nhiễm như HIV hoặc viêm gan B và C. Cocaine đã được chứng minh là ngăn chặn chức năng tế bào miễn dịch và thúc đẩy sự nhân lên của virus HIV và việc sử dụng nó có thể làm cho những người nhiễm HIV dễ mắc bệnh viêm gan C hơn.
Việc nam quan hệ tình dục đồng giới sử dụng methamphetamine được phát hiện là một yếu tố quan trọng trong việc lây truyền HIV trong nhóm dân số đó. Theo một nghiên cứu mới trên Tạp chí Hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải của các nhà nghiên cứu tại Đại học Thành phố New York và Đại học Miami, hơn một phần ba số nam giới đồng tính và song tính trong thời gian nghiên cứu 12 tháng đã báo cáo rằng họ đã sử dụng methamphetamine cả trước và trong thời gian đó. Một nghiên cứu khác tại Trường Điều dưỡng Đại học California San Francisco được công bố trên Tạp chí Sức khỏe Đô thị vào năm 2014 cho thấy rằng việc cung cấp liệu pháp nhận thức-hành vi cho SUD như một biện pháp giảm tác hại trong việc sử dụng chất kích thích.
Theo Tiến sĩ Nora Volkow, hiện tại, các phương pháp điều trị rối loạn sử dụng chất kích thích tốt nhất hiện nay là can thiệp hành vi. Quản lý dự phòng, sử dụng các động lực khuyến khích và phần thưởng hữu hình để giúp một người đạt được mục tiêu điều trị của họ, là liệu pháp hiệu quả nhất, đặc biệt khi được sử dụng cùng với phương pháp củng cố cộng đồng.
Theo Nhật Thy (Trang Tiếng chuông)
