Tham gia lớp bồi dưỡng về phía bệnh viện có sự tham gia của đồng chí Trần Quyết Thắng - Phó Giám đốc Bệnh viện Tâm thần Hà Nội; về phía Cơ sở có sự tham gia của đồng chí Đỗ Trọng - Giám đốc Cơ sở, cùng 26 cán bộ, nhân viên làm việc tại Cơ sở.
Tại buổi tập huấn, đồng chí Trần Quyết Thắng - Phó Giám đốc Bệnh viện Tâm thần Hà Nội trình bày rõ: Nghiện ma túy là một bệnh mãn tính, gây tâm lý bất an, lo lắng trong gia đình, gây rối loạn an ninh trật tự xã hội, gây thiệt hại về kinh tế và sự suy thoái về đạo đức. Nghiện ma túy là nguyên nhân của sự lây nhiễm HIV/AIDS, Viêm gan B, C và đã trở thành mối hiểm họa đang đe dọa công cuộc phát triển của chúng ta.
Chiến lược phòng chống ma túy là giảm cung và giảm cầu. Mục tiêu của giảm cung: xóa bỏ nguồn cung cấp, vận chuyển và tàng trữ chất ma túy bất hợp pháp. Mục tiêu của giảm cầu: giảm số người nghiện ma túy mới, điều trị và phục hồi chức năng cho người nghiện. Để giải quyết 3 yếu tố cơ bản của nghiện ma túy: sinh học, tâm lý và xã hội cần phải có các phương pháp điều trị đa dạng, phối hợp và lâu dài.
Ở nước ta trong những năm gần đây việc sử dụng các chất ma túy kích thích dạng Amphetamine ( Amphetamine – Type – Stimulans: ATS) có xu hướng tăng rất nhanh, một trong những lý do của hiện tượng này là nhiều người cho rằng chúng không gây nghiện như thuốc phiện.
Các chất ma túy thuộc nhóm ATS như: amphetamine, methamphetamine, MDMA, methylenedioxymethamphetamine, còn gọi là Ecstasy), có tác dụng kích thích nhất thời hệ thống thần kinh trung ương gây hưng phấn tâm thần, ảo giác và hoang tưởng. Do vậy, các chất này còn được gọi với các tên khác như: “ các chất loạn thần”, “ ma túy điên”, “ ma túy bạo lực”. Hiện nay, các chất ma túy này được coi là những chất ma túy nguy hiểm nhất vì nếu dùng ATS thời gian dài sẽ gây nghiện, rối loạn tâm thần và nhiều chức năng khác của cơ thể. Trên thực thế lâm sàng nhận thấy các rối loạn loạn thần do sử dụng ATS thường gặp là hoang tưởng, ảo giác dẫn đến rối loạn cảm xúc, hành vi kèm với các triệu chứng cơ thể như đau đầu, đau cơ, bồn cồn, bứt rứt…xuất hiện ở bệnh nhân sử dụng ATS lâu ngày hoặc các trường hợp ngộ độc ATS. Do các triệu chứng rối loạn tâm thần, bệnh nhân thường gây rối ở nơi công cộng hoặc trong gia đình, nhiều trường hợp dẫn đến tình trạng gây ra án mạng và nhiều hậu quả nghiêm trọng khác do hành vi bị điều khiển bởi ảo giác, hoang tưởng. Đây là lý do quan trọng để các rối loạn tâm thần ở bệnh nhân sử dụng ATS cần được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Theo ICD 10 (1992) chẩn đoán nghiện ATS khi có từ 3 dấu hiệu trở lên các biểu hiện xảy ra cùng nhau trong vòng ít nhất 1 tháng hoặc nếu tồn tại trong khoảng thời gian ngắn hơn 1 tháng như: Thèm muốn chất ATS buộc phải sử dụng; Khó kiểm soát được tần xuất và liều dùng ATS; Khi ngừng sử dụng hoặc giảm bớt liều dùng xuất hiện hội chứng cai; Lượng sử dụng ATS ngày càng tăng; Sao nhãng thói quen và thú vui trước đây; Tiếp tục sử dụng ATS biết rằng nó có tác hại.
Biểu hiện rối loạn tâm thần do Methamphetamine có thể là rối loạn giấc ngủ, rối loạn lo âu, trầm cảm, hoang tưởng, ảo giác, kích động và có hành vi bạo lực.
Hiện nay tình trạng nghiện các chất dạng thuốc phiện vẫn đang rất phổ biến ở nước ta, dược lý trị liệu là phương pháp đóng vai trò rất quan trọng trong việc điều trị giải độc và chống tái nghiện. Tuy nhiên, tỷ lệ tái nghiện vẫn còn rất cao vì vậy việc điều trị bằng thuốc hướng thần, bằng Clonidine thay thế bằng thuốc Methadone, đối kháng bằng Naltrexone là những phương pháp đã được nghiên cứu, thể nghiệm ở Việt Nam. Đó là những lựa chọn khoa học và tương đối có hiệu quả trong điều trị các chất dạng thuốc phiện ở Việt Nam hiện nay.
Kết thúc buổi bồi dưỡng cán bộ, nhân viên tham gia lớp tập huấn được trang bị và cập nhật những kiến thức về chẩn đoán và điều trị các rối loạn tâm thần do sử dụng ma tuý; trách nhiệm của các cơ sở trong việc tiếp nhận, quản lý, điều trị đối với các đối tượng sử dụng ma túy; các phương pháp dược lý điều trị nghiện các chất ma túy dạng thuốc phiện và các phương pháp điều trị; quyền, thủ tục và quy trình xác định tình trạng nghiện…để áp dụng trong công việc của mình tại Cơ sở, nhằm đạt hiệu quả tốt nhất, đem lại sự phục hồi sức khỏe tốt nhất cho người bệnh./.
Hoàng Khánh – Cơ sở CNMT số 5 Hà Nội
