Tham dự hội nghị còn có lãnh đạo các Sở Lao động – Thương binh và Xã hội, Chi cục/Phòng PCTNXH, Cơ sở Cai nghiện ma túy của 30 tỉnh, thành phố.
Công tác phòng, chống tệ nạn xã hội luôn là nhiệm vụ khó khăn
Phát biểu khai mạc, Thứ trưởng Nguyễn Thị Hà nhấn mạnh, hội nghị tổ chức với mục đích vừa chia sẻ mô hình kinh nghiệm hay, cách làm tốt vừa đánh giá những kết quả, khó khăn do nguyên nhân khách quan, chủ quan và bàn giải pháp thực hiện trong thời gian tới. Công tác phòng chống tệ nạn xã hội luôn luôn là nhiệm vụ khó khăn, phức tạp và kéo dài, nhất là trong bối cảnh nguồn lực của chúng ta còn hạn chế, kinh nghiệm còn lúng túng, đòi hỏi sự chủ động, tích cực, nỗ lực của những người trực tiếp làm công tác này. Vì vậy, đề nghị các đại biểu đi sâu phân tích, thảo luận đánh giá kết quả thực hiện các mô hình, đề xuất tham mưu cho Bộ những biện pháp thực sự hữu hiệu nhất nhằm nâng cao hiệu quả công tác PCTNXH trong những tháng còn lại của năm 2019 và năm 2020, nhất là giải quyết vướng mắc về cơ chế chính sách, quy trình thực hiện. Định hướng ưu tiên giải pháp thời gian tới, nhất là năm cuối nhiệm kỳ. Trao đổi, chia sẻ phương pháp tham mưu, kinh nghiệm tốt, mô hình hay và hiệu quả để học tập lẫn nhau, áp dụng phù hợp với địa phương mình.
Thứ trưởng Nguyễn Thị Hà phát biểu chỉ đạo Hội nghị
Trong 7 tháng đầu năm 2019, công tác PCTNXH đã đạt được một số kết quả nhất định như từng bước xây dựng và hướng dẫn kịp thời các văn bản pháp luật; tổ chức các hoạt động tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức về trách nhiệm phòng, chống mại dâm, cai nghiện ma túy và phòng, chống lây nhiễm HIV/AIDS với nhiều hình thức và nội dung phong phú, đa dạng, thiết thực, có hiệu quả; công tác phối hợp liên ngành giữa các Sở, ngành trong phòng, chống mại dâm, ma túy đã được tăng cường một cách mạnh mẽ; công tác thanh tra, kiểm tra, đấu tranh, triệt phá ổ nhóm, điều tra, truy tố, xét xử tội phạm mại dâm được thực hiện một cách tích cực, xử lý nghiêm minh các hành vi vi phạm, đặc biệt đối với hành vi mại dâm trẻ em và người chưa thành niên; công tác quản lý địa bàn, đấu tranh xử lý các tụ điểm mại dâm ở khu vực biên giới và tại các cơ sở kinh doanh dịch vụ có yếu tố nước ngoài được tăng cường; công tác xây dựng xã, phường lành mạnh, không có tệ nạn ma túy, mại dâm được triển khai một cách đồng bộ, có hiệu quả, gắn với cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá ở khu dân cư” ở nhiều địa phương có chuyển biến mạnh mẽ, giữ vững địa bàn không phát sinh tệ nạn mại dâm...
Báo cáo tình hình PCTNXH những tháng đầu năm 2019, Phó cục trưởng Lê Văn Khánh cho biết, các tụ điểm hoạt động mại dâm vẫn còn phức tạp, tập trung chủ yếu ở các thành phố lớn, các khu du lịch, khu công nghiệp. Toàn quốc hiện có 91.026 cơ sở kinh doanh dịch vụ có điều kiện, trong đó: 44.722 cơ sở lưu trú, 17.015 nhà hàng, karaoke và mát xa, 531 vũ trường và các loại hình khác (quán bia, cắt tóc, gội đầu, quán cafe…). Theo rà soát của các ngành chức năng, trên cả nước còn khoảng 922 tụ điểm, địa bàn trọng điểm về tệ nạn mại dâm. Số người bán dâm theo thống kê ước tính của các tỉnh, thành phố là 11.639 người. Tuy nhiên, số thực tế có thể lớn hơn gấp nhiều lần do đặc điểm xã hội, tính di biến động cao nên rất khó khăn trong việc nắm bắt, thống kê.
Tình hình người nghiện ma túy tiếp tục gia tăng người nghiện mới. Theo số liệu của Bộ Công an, tính đến ngày 30/6/2019, cả nước có 230.767 người nghiện (tăng 5.668 người so với năm 2018). Tình trạng sử dụng ma túy tổng hợp (ATS) chiếm khoảng 70-75% trong tổng số người nghiện ma túy (ở các tỉnh khu vực phía Nam và Tây Nam bộ tỷ lệ này lên đến 90-95%).
Về tình hình mua bán người đang diễn biến phức tạp, tinh vi. Nạn nhân người Việt Nam không chỉ bị buôn bán ở các nước trong khu vực mà ở một số quốc gia như Anh, Pháp... Nạn nhân bị ép buộc lao động trong các trang trại trồng cây có chứa chất gây nghiện hoặc trong các tiệm làm móng tay. Tại Trung Quốc, Đài Loan phát hiện các đường dây mua bán phụ nữ Việt Nam làm vợ người dân bản địa hoặc làm mại dâm. Ở một số tỉnh phía Bắc và miền Trung, lợi dụng thời gian nông nhàn, trước và sau Tết Nguyên đán, lượng người đi lại, buôn bán hàng hóa khu vực biên giới gia tăng, các đối tượng tổ chức đưa người xuất cảnh trái phép, di cư, lao động thời vụ qua bên kia biên giới rồi lừa bán với mục đích cưỡng bức lao động và hoạt động mại dâm; phát hiện một số vụ cưỡng bức lao động trên các tàu cá tại thành phố Đà Nẵng, Quảng Ngãi...
Tại Hội nghị, nhiều đại biểu địa phương đã trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm, cách làm hiệu quả cũng như nêu khó khăn, bất cập từ chính sách đến tổ chức thực hiện trong công tác cai nghiện ma túy, phòng chống mại dâm, hỗ trợ nạn nhân. Trong đó, ông Nguyễn Văn Lập, Phó Chi cục trưởng Chi cục PCTNXH Hà Nội trao đổi kinh nghiệm về tổ chức, quản lý học viên trong CSCNMT; ông Dương Đức Thành, Giám đốc CSCNMT Lâm Đồng chia sẻ về kết quả, cách tổ chức và thu hút người cai nghiện tự nguyện trong CSCNMT; ông Nguyễn Văn Mạnh, Phó chi cục trưởng Chi cục PCTNXH Quảng Ninh nêu kinh nghiệm xây dựng và thực hiện mô hình đảm bảo quyền, hỗ trợ giảm hại và sinh kế cho người hoạt động mại dâm tại cộng đồng; bà Trần Diệu Thúy, Phòng PCTNXH Lào Cai chia sẻ kinh nghiệm huy động sự tham gia của cộng đồng trong công tác hỗ trợ nạn nhân bị mua bán trở về thông qua mô hình Nhà Nhân ái…
Toàn cảnh Hội nghị
Nhiệm vụ trọng tâm những tháng cuối năm 2019 và năm 2020
Theo Cục trưởng Nguyễn Xuân Lập, các địa phương, nhất là ngành lao động cần tập trung làm tốt một số nhiệm vụ cụ thể sau:
- Tiếp tục thực hiện tuyên truyền, phổ biến chính sách, pháp luật theo Quyết định 2140/QĐ-TTg ngày 30/12/2017 của Thủ tướng Chính phủ như: tổ chức các hội thảo cung cấp thông tin cho báo chí, đưa phóng viên đi thực tế, phối hợp với các báo, tạp chí xây dựng chuyên trang, chuyên đề về các mô hình, điển hình; xây dựng, cấp phát các tài liệu truyền thông về PCTNXH. Trong đó, chú trọng đến các nội dung mang tính chất vận động thay đổi quan điểm, giải pháp về vấn đề dự phòng, cai nghiện ma túy; hỗ trợ giảm hại, phòng, chống bạo lực và xây dựng hệ thống dịch vụ hỗ trợ người bán dâm ở cộng đồng; huy động sự tham gia của các tổ chức, cá nhân vào việc hỗ trợ nạn nhân bị mua bán trở về tái hòa nhập ở cộng đồng...
- Công tác phòng chống mại dâm: tập trung xây dựng, đề xuất dự án Luật Phòng, chống mại dâm báo cáo Chính phủ; tổng kết, đánh giá việc thực hiện Chương trình phòng, chống mại dâm giai đoạn 2016-2020 và đề xuất các nội dung, giải pháp giai đoạn 2021-2025; nghiên cứu đề xuất sửa đổi bổ sung Nghị định 178/2004/NĐ-CP, Nghị định 167/2013/NĐ-CP, Thông tư số 05/2006/TT-BLĐTBXH; xây dựng định mức kinh tế-kỹ thuật đối với dịch vụ hỗ trợ người bán dâm tại cộng đồng và các cơ sở hỗ trợ xã hội; đẩy mạnh công tác phối hợp liên ngành về phòng, chống mại dâm; đánh giá kết quả, hiệu quả việc thực hiện các chương trình can thiệp, giảm tác hại cho nhóm người bán dâm; hỗ trợ kỹ thuật và tổ chức triển khai các can thiệp thuộc 3 mô hình trên tại 20 tỉnh, thành phố lựa chọn thí điểm; tăng cường công tác kiểm tra việc thực hiện nhiệm vụ phòng, chống mại dâm ở các địa phương.
- Công tác cai nghiện ma túy: đẩy nhanh tiến độ hoàn thiện chính sách pháp luật, phối hợp với Bộ Công an, Bộ Tư pháp sửa đổi, bổ sung các nội dung liên quan đến công tác cai nghiện ma túy trong Luật Phòng, chống ma túy và Luật Xử lý vi phạm hành chính; tổng kết Quyết định số 2596/QĐ-TTg ngày 27/12/2013 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt đề án đổi mới công tác cai nghiện ma túy ở Việt Nam đến năm 2020; tổng kết Dự án 4 - Chương trình mục tiêu phát triển hệ thống trợ giúp xã hội giai đoạn 2016-2020 và đề xuất giải pháp, nhiệm vụ trọng tâm cho giai đoạn 2021-2025, nhất là chính sách, pháp luật về dự phòng nghiện ma túy...; tổ chức tập huấn nâng cao năng lực cho cán bộ làm công tác cai nghiện ma túy; tiếp tục thí điểm các mô hình cai nghiện ma túy có hiệu quả tại các địa phương.
- Công tác hỗ trợ nạn nhân bị mua bán: rà soát, đánh giá thực trạng chính sách, pháp luật về công tác hỗ trợ nạn nhân, đặc điểm, nhu cầu của nạn nhân bị mua bán trở về làm cơ sở tham mưu, đề xuất chính sách hỗ trợ nạn nhân đảm bảo sự bình đẳng giới trong tiếp cận các dịch vụ y tế, giáo dục, hướng nghiệp dạy nghề và vay vốn hòa nhập cộng đồng; thí điểm, nhân rộng các mô hình hỗ trợ nạn nhân tại cộng đồng; sửa đổi, bổ sung Nghị định 09/2013/NĐ-CP và xây dựng định mức kinh tế- kỹ thuật dịch vụ hỗ trợ nạn nhân bị mua bán ở cộng đồng; đánh giá kết quả thực hiện Đề án tiếp nhận, hỗ trợ hòa nhập cộng đồng cho nạn nhân bị mua bán giai đoạn 2016-2020 và xây dựng đề án giai đoạn 2021-2026; đầu tư, nâng cấp trang thiết bị, cơ sở vật chất đảm bảo phục vụ công tác hỗ trợ nạn nhân tại các cơ sở bảo trợ xã hội, cơ sở hỗ trợ nạn nhân; tăng cường tập huấn, đào tạo cho cán bộ trực tiếp làm công tác hỗ trợ nạn nhân về kiến thức, kỹ năng chuyên sâu trong công tác hỗ trợ nạn nhân./.
Như Ngọc