Thời gian vừa qua, tại một số đô thị lớn ở nước ta, tình trạng sử dụng trái phép chất ma túy (nhất là các loại ma túy tổng hợp) tại các cơ sở kinh doanh có điều kiện (vũ trường, quán bar, nhà nghỉ, khách sạn…) diễn ra phổ biến trong đó phần lớn người vi phạm là thanh thiếu niên.
Điển hình như, khoảng 3h ngày 19/3/2018, Công an quận Lê Chân, TP. Hải Phòng đã bất ngờ ập vào kiểm tra quán karaoke Hồng Ngọc tại địa chỉ số 08 đường vòng Hồ Sen, quận Lê Chân, phát hiện tại một số phòng hát có gần 40 đối tượng đang có dấu hiệu “bay lắc” trong ánh đèn màu và âm thanh chát chúa.
Khi lực lượng công an ập vào, tất cả vẫn đang say sưa “thác loạn”. Lực lượng công an cũng thu giữ tại các phòng hát này vật chứng là chất ma tuý tổng hợp (“thuốc lắc”, ketamin). Đáng chú ý là “động lắc” này mới hoạt động trở lại sau hơn một năm đóng cửa (tháng 6/2016 bị lực lượng chức năng của Bộ Công an kiểm tra, phát hiện vi phạm.
Đêm ngày 3/2/2018, hàng chục trinh sát Phòng Cảnh sát ĐTTP về ma túy cùng Cảnh sát cơ động Công an tỉnh Tiền Giang đã ập vào quán bar New Club ở phường 5, TP. Mỹ Tho kiểm tra hành chính, phát hiện và thu giữ hơn 100 viên ma túy tổng hợp, 17 bịch “cỏ Mỹ”. Kiểm tra nhanh hơn 200 người, có 50 người dương tính với chất ma túy. Điều đáng nói, đây chỉ là một quán bia, dù không đủ chuẩn cấp phép hoạt động vũ trường nhưng hàng đêm New Club vẫn hoạt động như một vũ trường.
Khoảng 0h30' ngày 14/02/2018, Đội Cảnh sát ĐTTP về ma túy, Công an TP.Biên Hòa phối hợp cùng với Phòng Cảnh sát bảo vệ-cơ động, Công an tỉnh Đồng Nai đột kích vào kiểm tra hành chính bất ngờ quán bar 86 ở đường Hưng Đạo Vương, khu phố 2, phường Quyết Thắng, TP. Biên Hòa. Lúc này, có khoảng 100 “dân chơi” đang nhảy nhót điên cuồng nghi vấn sử dụng ma tuý. Tiến hành kiểm tra, công an phát hiện 01 gói màu hồng, 01 gói màu vàng, 01 viên nén có màu xanh (qua giám định cho kết quả là ecstasy, tức “thuốc lắc”), 01 gói thảo mộc khô (kết quả giám định là cần sa), các vật dụng như tiền mặt, 04 ly có dính ma túy. Lực lượng công an tiến hành kiểm tra toàn bộ những người đang có mặt trong quán bar, phát hiện có 69 người dương tính với chất ma tuý.
Đó chỉ là 3 trong rất nhiều vụ sử dụng trái phép chất ma túy trong các cơ sở kinh doanh có điều kiện bị lực lượng chức năng đã triệt phá. Tuy nhiên, trong thời gian qua việc xử lý loại tội phạm này đang gặp rất nhiều khó khăn.
Khó khăn trong việc xử lý các cơ sở kinh doanh có điều kiện
Trong phạm vi cả nước, tuy các lực lượng chức năng đã liên tục mở các đợt ra quân kiểm tra, xử lý vi phạm nhưng hiện tượng sử dụng trái phép chất ma túy tại các cơ sở kinh doanh có điều kiện tại các đô thị lớn vẫn liên tiếp xảy ra. Một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên là mức xử phạt còn quá nhẹ nên nhiều cơ sở sẵn sàng chấp nhận phạt để tồn tại.
Theo quy định tại Điểm a Khoản 4 Điều 21 Nghị định số 167/2013/NĐ-CP ngày 12/11/2013 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh trật tự, an toàn xã hội; phòng, chống tệ nạn xã hội; phòng cháy và chữa cháy; phòng, chống bạo lực gia đình, người chủ hoặc người có trách nhiệm quản lý nhà hàng, cơ sở cho thuê lưu trú, câu lạc bộ, các phương tiện giao thông và các nơi khác để cho người khác lợi dụng sử dụng chất ma túy trong khu vực, phương tiện mình quản lý sẽ bị phạt tiền từ 5 triệu đồng đến 10 triệu đồng. Số tiền phạt này chẳng thấm vào đâu so với mức thu nhập mà hoạt động kinh doanh mang lại.
Bên cạnh đó, việc rút giấy phép của các cơ sở này cũng gặp khó khăn. Theo Luật Doanh nghiệp năm 2014, doanh nghiệp chỉ bị rút giấy phép trong các trường hợp: Nội dung kê khai trong hồ sơ đăng ký doanh nghiệp là giả mạo; doanh nghiệp hình thành do những người bị cấm thành lập doanh nghiệp; doanh nghiệp ngừng hoạt động kinh doanh một năm mà không thông báo với cơ quan đăng ký kinh doanh và cơ quan thuế; doanh nghiệp không gửi báo cáo theo quy định đến cơ quan đăng ký kinh doanh trong thời hạn 06 tháng, kể từ ngày hết hạn gửi báo cáo hoặc có yêu cầu bằng văn bản và trường hợp khác theo quyết định của Tòa án.
Chiếu theo đó thì những vi phạm của doanh nghiệp kinh doanh quán bar, vũ trường không thuộc phạm vi điều chỉnh nên không thể rút giấy phép. Những trường hợp bị rút giấy phép lại có thể nhờ người nhà (hoặc thuê người khác) đứng tên thành lập doanh nghiệp mới và tiếp tục hoạt động trên mặt bằng cũ. Nguyên nhân là do pháp luật không cấm việc thành lập doanh nghiệp trên địa điểm bị rút giấy phép trước đó.
Một vấn đề khác là các chủ cơ sở thường đổ hết cho khách tự ý mang ma túy vào, cơ sở không kiểm soát được. Theo Viện Kiểm sát nhân dân tối cao: “Những trường hợp cùng nhau sử dụng trái phép chất ma túy ở dạng giản đơn, mang tính tự phát, không có đối tượng cầm đầu (chỉ huy, phân công, điều hành…) thì chỉ là hành vi sử dụng trái phép chất ma túy, còn tội tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy chỉ xử lý đối với những trường hợp tổ chức ở cấp độ cao hơn, có đối tượng cầm đầu". Theo quan điểm đó, để xác định tổ chức sử dụng ở mức độ cao và tổ chức sử dụng ở mức độ thấp không có tiêu chí đánh giá.
Ngoài ra, Thông tư liên tịch số 17/2007/TTLT-BCA-VKSNDTC-TANDTC-BTP ngày 24/12/2007 quy định tại Điểm a Khoản 6.2: “Người nghiện ma túy có chất ma túy (không phân biệt nguồn gốc ma túy do đâu mà có) cho người nghiện ma túy khác chất ma túy để cùng sử dụng trái phép thì không bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội sử dụng trái phép chất ma túy” nên rất khó cho cơ quan điều tra ở địa phương trong việc thực hiện, bóc tách vai trò… Do đó, không ngạc nhiên khi trong thời gian qua cơ quan chức năng rất ít xử lý hình sự được những việc lợi dụng cơ sở kinh doanh có điều kiện để phạm tội về ma túy.
Kết hợp nhiều giải pháp
Trước tình hình đó, công tác tuyên truyền về tác hại của ma túy, pháp luật phòng, chống ma túy cần được đẩy mạnh, đặc biệt tập trung vào các loại ma túy tổng hợp nguy hiểm như ma túy “đá”, “thuốc lắc”, chất hướng thần mới như “cỏ Mỹ”. Đối tượng tuyên truyền hướng đến các nhóm ca sỹ, diễn viên, thanh thiếu niên, học sinh, sinh viên; trong đó chú ý nâng cao vai trò của gia đình, nhà trường trong quản lý con em, không để đối tượng xấu lôi kéo tham gia sử dụng ma túy tại các cơ sở kinh doanh có điều kiện. Đồng thời tăng cường tuyên truyền, phổ biến pháp luật, tổ chức cho chủ cơ sở kinh doanh ký cam kết phòng, chống ma túy để hoạt động kinh doanh karaoke, quán bar, vũ trường đi vào khuôn khổ, trở thành hoạt động giải trí lành mạnh.
Siết chặt kinh doanh dịch vụ có điều kiện và tăng mức phạt, chế tài xử lý đối với chủ cơ sở cố tình vi phạm, tiếp tay hoặc làm ngơ cho tình trạng sử dụng ma túy. Các cơ quan, ban ngành chức năng cần sửa đổi việc gia hạn cấp giấy phép kinh doanh theo hạn mức nhất định để ràng buộc trách nhiệm của chủ cơ sở, đồng thời, dựa trên việc cấp phép đó, cơ quan chức năng có thể kiểm tra, giám sát chặt chẽ hơn. Bên cạnh đó, các bộ, ngành và địa phương cũng phải có ý kiến thống nhất trong quy định về việc thu hồi giấy phép đối với những cơ sở ngừng kinh doanh 6 tháng trở lên, với những trường hợp liên quan đến việc thu phí, cấp phép kinh doanh, thay đổi tên chủ kinh doanh...
Các lực lượng liên ngành văn hóa-xã hội cần kiểm tra, xử lý nghiêm và triệt để các vi phạm. Công an các địa phương tiếp tục phối hợp với cấp ủy, chính quyền cơ sở tăng cường kiểm tra cư trú, kiểm tra các cơ sở kinh doanh nhà nghỉ, khách sạn, quán karaoke... không để tội phạm lợi dụng ẩn náu, hoạt động mua bán, tổ chức sử dụng ma túy tổng hợp.
Lực lượng Cảnh sát ĐTTP về ma túy cần phối hợp chặt chẽ với lực lượng Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội trong công tác quản lý hộ khẩu, quản lý địa bàn, chú ý nơi có nhiều người đến tạm trú, nơi có nhiều thanh thiếu niên lêu lổng, không có nghề nghiệp, cơ sở kinh doanh có điều kiện về an ninh trật tự mà đối tượng phạm tội về ma túy lợi dụng để hoạt động.
Bên cạnh đó, lực lượng Cảnh sát ĐTTP về ma túy cần tập trung tiến hành rà soát các điểm nóng về an ninh trật tự ở các thành phố, đô thị lớn để nắm chắc tình hình, bảo đảm triệt phá thành công những đường dây, tụ điểm ma túy lớn. Qua thực tế đấu tranh cho thấy, ma túy được tuồn vào quán bar, vũ trường chỉ là phần ngọn, phần cốt lõi vẫn là những đường vận chuyển, mua bán liên tỉnh; chúng thường lập ra những mạng lưới bán lẻ bao phủ các tụ điểm vui chơi giải trí nên muốn kéo giảm thì trước hết phải chặt đứt các “nguồn cung” trên.
T.S (Nguồn Tiếng chuông)
