Theo báo cáo của Bộ Công an, từ năm 2010 đến hết quý 3 năm 2018, toàn quốc phát hiện xảy ra 3.000 vụ mua bán người với 4.500 đối tượng, lừa bán gần 7.000 nạn nhân, trong đó đã xuất hiện tình trạng mua bán nam giới, mua bán trẻ sơ sinh, bào thai – đây là những vấn đề mới phát sinh trong nạn mua bán người. Từ năm 2012 đến năm 2017, các lực lượng chức năng đã giải cứu, tiếp nhận khoảng 7.500 người là nạn nhân bị mua bán, với khoảng 6,8% nạn nhân ở tuổi học sinh, sinh viên...
Toàn cảnh hội thảo
Phát biểu khai mạc, Thứ trưởng Bộ LĐ-TBXH Nguyễn Thị Hà đã khẳng định những nỗ lực của Việt Nam trong công tác phòng, chống mua bán người. Từ việc gia nhập Công ước về chống tội phạm có tổ chức xuyên quốc gia; Nghị định thư về phòng ngừa trấn áp và trừng trị việc mua bán người, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em và Công ước số 29 của ILO về chống lao động cưỡng bức và đang tăng cường hợp tác quốc tế về phòng, chống mua bán người. Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật dần được hoàn thiện như Bộ luật Hình sự, Luật Phòng, chống mua bán người, Nghị định số 62 năm 2012 của Chính phủ. Các bộ, ngành, địa phương cũng đã lồng ghép việc phòng ngừa mua bán người vào các chương trình, kế hoạch về phòng chống tội phạm, phòng chống tệ nạn xã hội, đào tạo nghề và giải quyết việc làm, giảm nghèo, trong các hoạt động bình đẳng giới, kế hoạch bảo vệ trẻ em... Mô hình tái hòa nhập cộng đồng cho nạn nhân trở về thông qua các hoạt động lồng ghép, phòng ngừa và tái hòa nhập cộng đồng tại xã, phường được chú trọng triển khai ở nhiều địa phương như Cần Thơ, An Giang, Lào Cai, Quảng Ninh, Thanh Hóa, Thành phố Hồ Chí Minh... Hoạt động dạy nghề cho nạn nhân đã bước đầu được mở rộng, dựa trên việc khảo sát, đánh giá nhu cầu học nghề, khả năng của đối tượng và nhu cầu thị trường việc làm. Mô hình thí điểm tại Lào Cai trang bị cho người dân đi làm ăn xa nhà những kiến thức về phòng, chống mua bán phụ nữ, trẻ em thông qua việc thiết lập mạng lưới cộng tác viên tới tận xã, phường, thị trấn. Ðặc biệt, hình thức trợ giúp từng trường hợp nạn nhân thông qua gói dịch vụ dựa trên cơ sở đánh giá đúng nhu cầu của nạn nhân đã đem lại hiệu quả thiết thực đối với các nạn nhân tại các tỉnh như An Giang, Ðồng Tháp, Cần Thơ, Tây Ninh...
“Trong bối cảnh tình hình mua bán người xảy ra ngày càng phức tạp, nhu cầu về dịch vụ tư vấn và cung cấp thông tin về di cư an toàn và phòng, chống mua bán người đang ngày càng tăng, do vậy, việc thành lập đường dây nóng phòng, chống mua bán người được xem là một trong những giải pháp hữu hiệu, phù hợp để tăng cường mạng lưới hợp tác, phối hợp về phòng, chống mua bán người tại Việt Nam”, Thứ trưởng Hà cho biết.
Với sự hỗ trợ về tài chính và kỹ thuật của Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA), Bộ LĐ-TBXH đã thực hiện dự án “Thành lập đường dây nóng phòng, chống mua bán người ở Việt Nam” từ tháng 7/2012. Mục tiêu của dự án là tăng cường các chức năng hiện tại của Đường dây Tư vấn và Hỗ trợ trẻ em (nay là Tổng đài điện thoại quốc gia bảo vệ trẻ em 111) và mở rộng thêm chức năng phòng chống mua bán người để đóng góp vào những nỗ lực chung của Chính phủ trong công tác phòng, chống mua bán người cũng như tái hòa nhập cộng đồng cho những nạn nhân bị mua bán. Từ tháng 10 - 2013 đến tháng 6 - 2018, đường dây nóng đã tiếp nhận gần 13.000 cuộc gọi, trong đó có hơn 9.000 cuộc cung cấp thông tin, 3.500 cuộc tư vấn liên quan đến chính sách, tâm lý, thủ tục hỗ trợ cho nạn nhân bị mua bán, can thiệp gần 300 ca cho các nạn nhân. Cũng trên cơ sở hoạt động của đường dây nóng, một kế hoạch liên ngành giữa các đơn vị của Bộ LĐ-TBXH, Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Trung ương Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam được ký kết, tạo cơ chế phối hợp chia sẻ thông tin, kết nối dịch vụ về phòng, chống mua bán người.
Tại Hội nghị, Thứ trưởng Nguyễn Thị Hà cho biết, tiếp nối những kết quả đạt được từ giai đoạn 1 của Dự án, Bộ LĐ-TBXH và JICA tiếp tục hợp tác thực hiện giai đoạn 2 của Dự án với các mục tiêu thành lập hệ thống Đường dây nóng quốc gia để góp phần vào việc tăng cường cơ chế chuyển tuyến các dịch vụ tại Việt Nam, tiến tới hợp tác xuyên biên giới với các quốc gia lan cận trong hoạt động phòng, chống mua bán người và trong giai đoạn 2 sẽ chú ý tăng cường hơn nữa số ca được can thiệp, xử lý tốt hơn bên cạnh việc tiếp nhận thông tin tố cáo.
Hiện nay, 2 nhánh trung tâm cấp vùng của đường dây nóng phòng, chống mua bán người đã được thành lập tại Đà Nẵng và An Giang. Mạng lưới phòng chống mua bán người trên cả nước đã từng bước được xác lập. Sự kết nối thông tin và chia sẻ, chuyển tuyến dịch vụ được duy trì theo 3 vùng: Miền Bắc - Bắc Trung Bộ, Nam Trung Bộ - Tây Nguyên, Đông Nam Bộ - Đồng bằng sông Cửu Long. Việc tiếp nhận thông tin của Đường dây nóng từ số điện thoại 18001567 sang số điện thoại 111 thống nhất trên cả nước./.
Kim Dung