Mỗi năm, cả nước có gần 2.000 trường hợp trẻ em bị bạo lực, xâm hại được phát hiện và xử lý
Trên thế giới, có khoảng 150 triệu trẻ em gái và 73 triệu trẻ em trai là nạn nhân của bạo lực và xâm hại tình dục. Khu vực Châu Á-Thái Bình Dương là khu vực có tỷ lệ trẻ em bị bạo lực, xâm hại cao. Trong đó, Việt Nam xếp thứ 49 về tình trạng xảy ra bạo lực với trẻ em.
Theo báo cáo của Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội, tính đến cuối tháng 12/2017, toàn quốc có gần 26,3 triệu trẻ em. Việc bảo đảm thực hiện quyền trẻ em tiếp tục đạt nhiều tiến bộ như tỷ lệ bà mẹ và trẻ sơ sinh được chăm sóc tuần đầu sau sinh đạt 81%; tỷ lệ trẻ em dưới 1 tuổi được tiêm chủng đầy đủ đạt khoảng 98,6%; tỷ lệ suy dinh dưỡng trẻ em thể nhẹ cân hiện nay toàn quốc đã giảm xuống còn 12,4%. Năm học 2016-2017, tỷ lệ trẻ em đi nhà trẻ đạt 27,7%, mẫu giáo đạt 90,9%, trong đó trẻ em 5 tuổi học mẫu giáo đạt 99,7%; 87% trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt được trợ giúp; năm 2017 có 1,9 triệu trẻ em được khai sinh miễn phí. Có 78 điểm vui chơi dành cho trẻ em ở cấp tỉnh, 465 điểm cấp huyện và 3.592 điểm cấp xã.
Tuy nhiên, mỗi năm, cả nước có gần 2.000 trường hợp trẻ em bị bạo lực, xâm hại được phát hiện và xử lý. Năm 2016, có 1.724 em bị bạo lực, xâm hại, trong đó 1.155 trẻ em bị xâm hại tình dục, chiếm 67%. Năm 2017, có 1.642 trẻ em bị bạo lực, xâm hại, trong đó 1.397 em bị xâm hại tình dục, chiếm 85,1%. Trong 6 tháng đầu năm 2018, có 790 trẻ em bị bạo lực, xâm hại, trong đó 605 em bị xâm hại tình dục, chiếm 76,6%. Trên thực tế, số lượng trẻ em bị bạo lực, xâm hại còn nhiều hơn do trẻ em và gia đình của nạn nhân không cung cấp thông tin, tố giác vì e ngại lộ thông tin, ảnh hưởng đến trẻ em và gia đình; bị thủ phạm đe dọa hoặc dùng tiền để hòa giải.
Thời gian qua, Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ luôn quan tâm, chỉ đạo sâu sát công tác bảo vệ trẻ em. Quốc hội đã ban hành 03 Luật: Bộ luật Hình sự năm 2015, Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015, Luật Trẻ em năm 2016; Chính phủ ban hành Nghị định 56/2017/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật Trẻ em và Nghị định 80/2017/NĐ-CP quy định về môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh, thân thiện, phòng, chống bạo lực học đường; Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị 18/CT-TTg về việc tăng cường giải pháp phòng, chống bạo lực, xâm hại trẻ em và các Quyết định: 2361/QĐ-TTg năm 2015 về việc Phê duyệt Chương trình bảo vệ trẻ em giai đoạn 2016 – 2020; Quyết định 565/QĐ-TTg năm 2017 về việc Phê duyệt Chương trình mục tiêu Phát triển hệ thống trợ giúp xã hội giai đoạn 2016 – 2020; Quyết định 856/QĐ-TTg về việc thành lập Ủy ban Quốc gia về trẻ em năm 2017.
Phát biểu tại Hội nghị, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cho biết, Việt Nam là nước thứ hai trên thế giới và quốc gia đầu tiên ở Châu Á phê chuẩn Công ước của Liên hợp quốc về Quyền trẻ em. Việt Nam đã hoàn thành trước thời hạn các Mục tiêu phát triển thiên niên kỷ về trẻ em và đang tích cực triển khai các mục tiêu phát triển bền vững đến năm 2030 của Liên hợp quốc, trong đó có mục tiêu trực tiếp tới trẻ em. Tuy nhiên, không ít trẻ em vẫn chưa nhận được sự quan tâm chăm sóc, giáo dục, bảo vệ cần thiết, thậm chí bị xâm hại cả về thể xác và tinh thần. Điều đau lòng là không ít trẻ em bị chính những người thân trong gia đình, ở trường lớp, hàng xóm ngược đãi, xâm hại và dù được can thiệp, hỗ trợ - nhiều trường hợp người ngược đãi, xâm hại bị nghiêm trị - nhưng vẫn để lại những di chứng khó lành trong tâm hồn.
Hội nghị diễn ra tại điểm cầu Hà Nội
Trẻ em cần được sống trong môi trường hạnh phúc và yêu thương
Phát biểu chỉ đạo Hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh: “Bạo lực, xâm hại trẻ em, đặc biệt xâm hại tình dục trẻ em là không thể chấp nhận, dung thứ cả về pháp lý, đạo đức xã hội. Chúng ta vô cùng đau xót khi mỗi năm vẫn còn hàng nghìn trẻ em tử vong do đuối nước và tai nạn giao thông”.
Bày tỏ sự đồng tình với những định hướng, giải pháp nêu trong báo cáo của Bộ LĐTBXH về công tác bảo vệ trẻ em và vấn đề bạo lực, xâm hại trẻ em, đặc biệt là xâm hại tình dục trẻ em, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho rằng, để huy động sức mạnh của cả hệ thống chính trị trong việc thực hiện quyền trẻ em, đặc biệt quyền được bảo vệ, được sống an toàn của trẻ em, trước hết, cấp ủy, chính quyền, cơ quan chuyên môn và các đoàn thể quần chúng, các tổ chức xã hội, đặc biệt ở cấp địa phương, cơ sở phải nhận thức đầy đủ, sâu sắc, quan tâm đúng mức về công tác bảo vệ trẻ em. Phải thực hiện nghiêm túc, đầy đủ quy định của pháp luật, chính sách về bảo vệ trẻ em, phòng, chống bạo lực, xâm hại trẻ em, tạo lập cuộc sống an toàn cho trẻ em.
“Một đứa trẻ sống trong đùm bọc sẽ biết quan tâm đến mọi người. Một đứa trẻ sống bằng lẽ phải sẽ biết được lẽ công bằng. Một đứa trẻ thường xuyên được ngợi khen sẽ biết trân trọng người khác. Một đứa trẻ thường xuyên được khích lệ sẽ trở nên tự tin. Một đứa trẻ sống trong hạnh phúc sẽ tìm được tình yêu và cái đẹp. Vì vậy, cần tăng cường giáo dục đạo đức, lối sống trong gia đình, nhà trường thay đổi phương pháp giáo dục trẻ em; hướng dẫn các thành viên trong gia đình, giáo viên, học sinh kiến thức, kỹ năng phòng chống tai nạn thương tích, kỹ năng bảo vệ trẻ em, phòng, chống bạo lực gia đình, học đường; thực hiện trách nhiệm phát hiện thông báo, tố giác hành vi bạo lực, xâm hại trẻ em. Việc đào tạo, cung cấp kiến thức pháp lý cho toàn xã hội về chăm sóc, bảo vệ và hỗ trợ trẻ em là rất cần thiết”, Thủ tướng chỉ rõ.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc yêu cầu Chủ tịch UBND cấp xã bố trí ngay người làm công tác bảo vệ trẻ em cấp xã trong số các công chức cấp xã hoặc người hoạt động không chuyên trách thuộc quyền quản lý (hiện nay toàn quốc mới có 590/11.162 - khoảng 5% cấp xã bố trí); nghiên cứu, triển khai mô hình tổ chức, hoạt động của các nhóm chuyên trách bảo vệ trẻ em cấp xã do Chủ tịch UBND cấp xã đứng đầu với thành phần, gồm người làm công tác bảo vệ trẻ em cấp xã, công an xã, Đoàn thanh niên xã, Hội phụ nữ xã, nhân viên y tế thôn bản.
Bên cạnh đó, các địa phương chú trọng công tác tập huấn, nâng cao năng lực thực thi pháp luật, kỹ năng cho cán bộ làm công tác trẻ em; bố trí đủ nguồn lực cho công tác bảo vệ trẻ em. Các bộ, ngành, cơ quan theo chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền rà soát các quy định bảo đảm phù hợp với Luật trẻ em, tiếp tục hoàn thiện theo hướng xử lý các vụ việc xâm hại trẻ em một cách nhanh chóng, thuận lợi, thân thiện và bảo đảm lợi ích tốt nhất cho trẻ em./.
Diệu Ngọc