Bà Marie-Odile Emond, Giám đốc Chương trình Phối hợp của Liên Hợp Quốc về HIV/AIDS (UNAIDS) tại Việt Nam cho biết, Việt Nam đã giảm từ 28.000 ca HIV mới mỗi năm vào đầu thập niên 2000 xuống còn khoảng 11.000 người vào năm 2016, tuy nhiên giảm chưa nhanh. Dịch đang tăng trong nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới sinh sống tại các đô thị. Phụ nữ có chồng hoặc bạn tình nam giới là người nhiễm hoặc người có hành vi khiến họ có nguy cơ lây nhiễm HIV đang chiếm tỷ lệ cao hơn trong tổng số mới nhiễm.
PGS.TS Nguyễn Hùng Long, Cục trưởng Cục Phòng chống HIV/AIDS cho biết, thống kê mới nhất đến nay, cả nước có 209.754 người nhiễm HIV còn sống. Đã có 90.882 trường hợp tử vong do HIV/AIDS.
Một điều đáng lưu ý là một số tỉnh như Tây Ninh, Tiền Giang, Kiên Giang, Phú Thọ, Yên Bái, Lai Châu khi triển khai mạnh các hoạt động tư vấn xét nghiệm HIV thì số mới nhiễm HIV được phát hiện vẫn gia tăng. Điều này cho thấy, HIV vẫn đang tiềm ẩn trong cộng đồng, nếu chúng ta không đầu tư và làm tốt công tác truyền thông, tư vấn xét nghiệm sẽ dẫn đến ảo tưởng dịch HIV đã được khống chế.
Ngoài ra, trong số người nhiễm HIV phát hiện mới, tỷ lệ lây qua đường tình dục chiếm 48%, qua đường máu là 33%, mẹ sang con là 3%. Như vậy đường tình dục vẫn đang là con đường lây truyền phổ biến nhất hiện nay. Điều này cũng cảnh báo dịch HIV đang lây lan ra cộng đồng, cảnh báo dịch HIV ở Việt Nam ngày càng trở nên khó kiểm soát.
Một vấn đề khác nữa là, trong khi tỷ lệ nhiễm HIV trong nhóm người nghiện chích ma túy, phụ nữ bán dâm có xu hướng giảm dần trong những năm gần đây thì tỷ lệ nhiễm HIV trong nhóm nam có quan hệ tình dục đồng giới tăng liên tục từ năm 2013 trở lại đây. Tỷ lệ này là 7,36% theo nguồn giám sát trọng điểm năm 2016. Việc xét nghiệm phát hiện HIV ngày càng khó khăn. Phần lớn bệnh nhân phát hiện muộn. Các hoạt động can thiệp giảm hại (bơm kim tiêm, bao cao su) và truyền thông triển khai hạn chế do thiếu kinh phí. Bệnh nhân điều trị thay thế nghiện bằng methadone và ARV tăng chậm.
Trong những nỗ lực phòng, chống HIV/AIDS, từ đầu năm đến nay, Cục phòng, chống HIV/AIDS đã triển khai tư vấn xét nghiệm mở rộng ở 15 tỉnh/thành phố, qua đó phát hiện 4.577 trường hợp nhiễm HIV. Việc thí điểm tự xét nghiệm bằng nước bọt thông qua các tổ chức cộng đồng, mở rộng phòng xét nghiệm tuyến huyện cũng được tăng cường.
UNAIDS khuyến cáo Việt Nam cần mở rộng hơn các can thiệp dự phòng cũng như tăng đầu tư cho công tác dự phòng, bao gồm chương trình bơm kim tiêm và bao cao su./.
L.A (tổng hợp)
