Theo đánh giá của các ngành chức năng, tình hình mua bán người trên địa bàn Đồng Nai vẫn diễn biến phức tạp. Nạn nhân không những bị mua bán ra nước ngoài mà còn xảy ra trong nội tỉnh, liên tỉnh với các hình thức thủ đoạn tinh vi như: lợi dụng việc cho nhận con nuôi, kết hôn với người nước ngoài, làm ăn kinh tế, tìm kiếm việc làm, di cư trái phép, đi du lịch… Nạn nhân bị bán vào các cơ sở kinh doanh dịch vụ dễ phát sinh tệ nạn xã hội.
Đồng Nai là tỉnh thuộc khu vực miền Đông Nam bộ với 32 khu công nghiệp tập trung được cấp phép hoạt động với 1.526 dự án của 42 quốc gia và vùng lãnh thổ; thu hút hơn 1.2 triệu lao động trong nước và trên 09 ngàn lao động nước ngoài. Nhu cầu tìm kiếm việc làm của đại bộ phận người lao động trong tỉnh ngày càng gia tăng. Lợi dụng nhu cầu tìm kiếm việc làm của người dân, nhất là nhóm thanh thiếu niên, các đối tượng tội phạm sử dụng nhiều thủ đoạn để lừa gạt, dụ dỗ người lao động đi làm việc nhưng thực chất là bán cho các cơ sở hoạt động “chui”.
Đối tượng tội phạm sử dụng mạng xã hội, tìm cách tiếp cận, dụ dỗ, hứa hẹn đưa các nạn nhân sang Campuchia làm việc tại các cơ sở karaoke, massage, kinh doanh cờ bạc qua mạng với mức lương cao. Sau khi nạn nhân đồng ý, chúng sử dụng xe ô tô đến đón nạn nhân tại nơi cư trú, sau đó đưa đến khu vực cửa khẩu biên giới giữa Việt Nam và Campuchia chờ thời cơ đưa nạn nhân vượt biên trái phép bằng đường “tiểu ngạch”. Khi sang Campuchia, các nạn nhân bị ép buộc làm gái mại dâm tại các quán karaoke, massage; bị cưỡng bức lao động không lương. Nếu nạn nhân không đồng ý thì bị đe dọa đánh đập và yêu cầu phải trả một khoản tiền “chuộc thân” thì mới được “thả” về Việt Nam, nếu không, chúng sẽ tiếp tục bán nạn nhân qua các cơ sở khác.
Đối tượng Lộc Thị Luân và Ngô Nguyễn Đông Khoa bị bắt giữ trong vụ án mua bán người tại Đồng Nai đầu năm 2022
Trước tình hình trên, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội chủ động phối hợp với các đơn vị có liên quan tổ chức các hoạt động tuyên truyền phòng, chống mua bán người nói chung và hỗ trợ nạn nhân bị mua bán nói riêng trong cán bộ, công chức, viên chức, trong các trường học, công nhân lao động và trên địa bàn dân cư, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức, nâng cao trách nhiệm của các cấp, các ngành và toàn xã hội trong công tác phòng, chống mua bán người và hỗ trợ nạn nhân bị mua bán, góp phần kiềm chế, giảm thiểu tội phạm liên quan đến mua bán người trên địa bàn tỉnh.
Trong 6 tháng đầu năm 2022, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội đã tổ chức tuyên truyền lưu động 78 lượt với 850 lượt người tham dự; dựng 30 băng rôn, phát thanh 850 giờ tuyên truyền trên hệ thống loa, đài truyền thanh huyện, xã; cấp phát 500 tờ rơi về biện pháp, công tác phòng chống và phát hiện hành vi mua bán người. Phối hợp với Tỉnh Đoàn tuyên truyền công tác phòng chống tệ nạn xã hội, mua bán người tại 05 huyện, thành phố (gồm: Định Quán, Tân Phú, Xuân Lộc, Cẩm Mỹ và thành phố Long Khánh) với 750 đoàn viên, thanh niên tham dự.
Bên cạnh đó, Sở thường xuyên phối hợp các sở, ngành có liên quan như Công an tỉnh, Sở Tư pháp, Hội Phụ nữ tỉnh và các địa phương rà soát, thống kê các nhóm đối tượng có nguy cơ cao để thực hiện việc tuyên truyền, hỗ trợ, giúp đỡ họ không bị dụ dỗ, lôi kéo trở thành nạn nhân của mua bán người, đặc biệt là phụ nữ kết hôn với người nước ngoài; cho và nhận con nuôi có yếu tố nước ngoài, xuất khẩu lao động có thời hạn ở nước ngoài, số nạn nhân bị mua bán ra nước ngoài và số trở về địa phương, số nghi bị mua bán.
Tiếp tục duy trì hoạt động mô hình hỗ trợ nạn nhân bị mua bán trở về hòa nhập cộng đồng tại 05 huyện: Định Quán, Tân Phú, Xuân Lộc, Vĩnh Cửu, Cẩm Mỹ.
Trong 9 tháng đầu năm 2022, toàn tỉnh phát hiện 02 vụ, khởi tố, bắt tạm giam 07 đối tượng về hành vi “mua bán người và tổ chức đưa người khác xuất cảnh trái phép”; giải cứu, tiếp nhận 05 nạn nhân bị mua bán và hỗ trợ đưa về gia đình. Nạn nhân là người ngoài tỉnh, Sở có công văn đề nghị các địa phương nơi đối tượng cư trú hỗ trợ theo quy định. Hiện nay, Sở đang phối hợp với các đơn vị có liên quan xác minh 02 trường hợp tại địa bàn huyện Long Thành nghi vấn là nạn nhân để thực hiện việc hỗ trợ theo quy định.
Trong thời gian tới, với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, sự phối hợp chặt chẽ của các Sở, ngành chức năng, công tác phòng, chống mua bán người và “Tiếp nhận, xác minh, bảo vệ và hỗ trợ nạn nhân bị mua bán” trên địa bàn Đồng Nai tiếp tục tập trung nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền, giáo dục phòng ngừa mua bán người trên địa bàn dân cư, đặc biệt là vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa,... nhằm nâng cao nhận thức cho các đối tượng có nguy cơ cao.
Phổ biến các quy định và luật pháp về phòng, chống mua bán người, nhất là các thủ đoạn của tội phạm mua bán người vì mục đích mại dâm, cưỡng bức lao động, mua bán nội tạng, mang thai hộ vì mục đích thương mại, tạo sự lan tỏa trong nhân dân, từ đó giúp họ hiểu biết và có biện pháp phòng ngừa loại tội phạm này.
Cùng với đó, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội kịp thời ban hành các chương trình, kế hoạch về công tác hỗ trợ nạn nhân để các ngành, địa phương căn cứ triển khai thực hiện đồng bộ. Đồng thời, rà soát, thống kê số nạn nhân bị mua bán trở về, nhóm có nguy cơ cao bị mua bán để tiếp cận và có kế hoạch trợ giúp cho các nạn nhân được học nghề, vay vốn và giải quyết việc làm, ổn định cuộc sống, tái hòa nhập cộng đồng./.
Như Ngọc