Một sáng đầu xuân năm Đinh Dậu, có dịp ghé thăm gia đình anh Hưng ở tiểu khu 4, thị trấn Lương Sơn, huyện Lương Sơn, tỉnh Hòa Bình. Anh Hưng (SN 1969), trong gia đình có ba anh em trai. Những năm 80 của thế kỷ trước, gia đình anh mở quán phở phục vụ cánh lái xe đường dài ngày ngày ngược xuôi từ Tây Bắc về Hà Nội. Cơm trưa xong, các bác tài ngả bàn đèn ra hút thuốc phiện thường bảo Hưng lấy tăm, rót nước rồi thưởng cho bánh kẹo. Nhìn họ hút thấy hay nên vì tò mò cậu bé Hưng khi đó mới 13 tuổi đã thử vài hơi rồi nghiện từ đó.
Đến tuổi trưởng thành, anh đầu quân cho các bãi vàng. Chán cảnh tìm vận may nơi rừng thiêng nước độc, Hưng lang bạt khắp nơi làm thuê từ nấu cao, thuộc da, giết mổ gia súc… miễn là có tiền để nuôi gia đình và tiền mua ma túy sử dụng. Chính cuộc sống xa nhà càng đẩy anh lún sâu vào sa ngã. Năm 1991, anh thôi “cơm đen” chuyển sang làm bạn với “hàng trắng”. Rồi Hưng trở thành “nghiện già” cứ 2 ngày lại đốt hết 3 triệu tiền thuốc, một số tiền lớn bấy giờ. Năm 1999, anh bị bắt và phải đi cải tạo vì hành vi cưỡng đoạt tài sản. Cùng năm đó, vợ anh sinh con trai đầu lòng.
Năm 2003, mãn án trở về địa phương, anh nghĩ đến cảnh trong nhà có ba anh em thì đều vướng vào ma túy cả, trong đó một người đã mất. Nhiều năm nghiện ma túy, có lúc làm được nhiều song chẳng để lại được, rồi còn tương lai của con sẽ ra sao khi có bố nghiện. Sau nhiều đêm trăn trở, anh quyết định cùng người em về vùng quê Kim Sơn, tỉnh Ninh Bình cai nghiện. Giữa chốn sông nước mênh mông, hai anh em được họ hàng chuẩn bị cho chiếc thuyền nhỏ, cột chặt vào bờ cùng mỳ tôm, đường, sữa ăn dần. Những ngày tháng đó thật sự vất vả cho anh em Hưng. Hàng ngày, họ hàng vẫn ra mang cơm rồi cùng trò chuyện tiếp sức cho cháu trong cơn “vượt cạn”. Hai anh em ngày ngồi, đêm thức, vật vã quá dìu nhau xuống sông tắm cho hạ hỏa rồi cùng lên thuyền thay quần áo. Lúc mệt quá chỉ có húp cháo loãng cầm hơi. Sau hai tháng cắt cơn, người gầy sọp, không còn thèm ma tuý. 6 tháng sau thì ăn được cơm, anh em Hưng khăn gói về Lương Sơn. Hơn hai năm sau, anh mới phục hồi hoàn toàn. Thời gian này, bạn cũ đến rủ đi chơi, anh không tiếp, lúc buồn chỉ dạo quanh nhà. Cho đến giờ sau hơn chục năm tự cai, mỗi khi nhớ lại cảm giác đó, anh vẫn còn thấy nổi da gà.
Sức khỏe ổn định, anh lên UBND thị trấn Lương Sơn làm thủ tục tái hoà nhập cộng đồng. Được sự quan tâm giúp đỡ của mọi người, anh càng có thêm quyết tâm hướng thiện. Hưng lao vào công việc, ai thuê gì làm đấy từ thuộc da hay giết mổ gia súc, nấu cỗ thuê… miễn là kiếm được đồng tiền chính đáng cho gia đình. Sẵn mối quan hệ từ những ngày còn phiêu dạt sông hồ, anh lặn lội tìm mua những món đồ gắn liền với đời sống văn hóa của người Việt xưa về phục chế, bán lại cho người sưu tập.
Nhìn thấy anh khoẻ mạnh, thảnh thơi, bạn cũ bảo anh thật sướng. Anh chia sẻ: Họ nói thế cũng đúng vì tôi đã hơn 10 năm không động vào ma tuý, không phải lo lắng tìm chỗ mua thuốc mỗi khi nắng sớm mưa chiều. Mà mình lại có thời gian chăm sóc gia đình. Bản thân bước đầu thành công nhưng còn anh em đồng cảnh ngộ thì sao? Từ suy nghĩ đó năm 2011, anh lên Công an thị trấn trình bày ý tưởng thành lập câu lạc bộ (CLB) sau cai với quy chế hoạt động, cách thức thu nhận, giúp đỡ hội viên cụ thể và được chấp thuận. CLB ra đời sau đó ít lâu với 09 thành viên cư trú trong thị trấn và cả xã Lâm Sơn, huyện Lương Sơn. Anh em duy trì quỹ để thăm hỏi động viên nhau mỗi khi có việc vui buồn. Đặc biệt, với kinh nghiệm bản thân, anh đến tận nhà thức đêm trò chuyện, tẩm quất thư giãn hay hỗ trợ ăn uống, tắm rửa giúp họ quên đi cơn thèm thuốc trong giai đoạn cắt cơn. Mới đầu gia đình còn e ngại nhưng sau vài tuần thấy con mình cắt được cơn, họ mới thực sự tin tưởng CLB. Tiếng lành đồn xa, đến nay CLB đã có 15 hội viên sau cai thường xuyên sinh hoạt. Hàng tháng, tại nhà chủ nhiệm, mọi người ngồi lại với nhau để chia sẻ tâm tư tình cảm, khó khăn gặp phải trên con đường hoàn lương. Những ai còn do dự hay thiếu quyết tâm, đều trông vào tấm gương của “thủ lĩnh” Hưng, người đã cai nghiện thành công sau hơn 20 năm vướng vào ma tuý. Anh chia sẻ, nhiều người đang điều trị thay thế bằng methadone muốn vào CLB, phải cam kết không sử dụng heroin, ma tuý “đá” nhằm duy trì môi trường trong sạch giúp mọi người yên tâm làm lại từ đầu. Hoạt động của CLB được địa phương quan tâm tạo điều kiện cho mượn nhà văn hoá tiểu khu làm nơi sinh hoạt cũng như hỗ trợ hội viên vay vốn làm ăn. Anh Hưng cũng nhiều lần được Đoàn Thanh niên mời đi thuyết trình tại các buổi tuyên truyền phòng, chống ma tuý trên địa bàn. Từ những vấp ngã trong quá khứ, chủ nhiệm CLB luôn nhắc nhở anh em muốn từ bỏ ma tuý làm lại cuộc đời trước hết cần quyết tâm của bản thân. Khi nào khó khăn, anh em sẽ đến hỗ trợ cắt cơn. Còn trong gia đình, là người cha, anh Hưng luôn theo sát từng bước chân con, bảo ban cách ứng xử phù hợp trong từng hoàn cảnh. Giờ cuộc sống gia đình đã ổn định, cháu đang học lớp 12, chuẩn bị bước vào kỳ thi đại học với bao hoài bão đầu đời.
Anh Hưng cho biết: Sau hơn một năm sinh hoạt, nhiều hội viên đã tiến bộ rõ rệt, được địa phương ghi nhận và nhất là được gia đình tin tưởng giao vốn làm ăn. Điển hình như anh Đô mở cửa hàng làm lốp xe, anh Giang bán hàng ăn, anh Toản lái xe. Anh Tiến xin được vào làm bảo vệ ở công ty trên địa bàn. Và khá nhất là anh Tùng ở tiểu khu 11. Từng đi cai nhiều lần song vẫn chưa dứt được ma tuý, Tùng được CLB cử người lên thức trắng nhiều đêm kèm cặp, hỗ trợ cắt cơn thành công. Sau hai năm, Tùng không còn tái nghiện, được gia đình cho vốn nuôi dê. Đến nay, anh có trong tay đàn dê hơn 100 con cùng ao cá, vườn cây cho thu nhập ổn định.
Nói về nỗ lực vươn lên của anh Nguyễn Tiến Hưng và hoạt động của CLB, đồng chí Trương Viết Hùng, Phó Trưởng Công an thị trấn Lương Sơn nhận xét: Bằng sự tâm huyết của anh và ban chủ nhiệm, bước đầu mô hình đã thu hút được đông đảo số người từng lầm lỡ tham gia sinh hoạt. Từ mái nhà này, nhiều người đã trưởng thành, trở thành người có ích cho gia đình và xã hội. Thời gian tới, Công an thị trấn sẽ đề xuất chính quyền địa phương có phương án duy trì, đẩy mạnh hoạt động của CLB như hướng dẫn sơ kết, tổng kết hàng năm, giúp hội viên tiếp cận nguồn vốn ưu đãi phát triển kinh tế. Mặt khác, lực lượng Công an tích cực nắm địa bàn, phối hợp truy quét tội phạm, tệ nạn xã hội, vận động người nghiện đi cai nhằm làm trong sạch địa bàn, qua đó giúp hội viên CLB yên tâm làm lại cuộc đời. Anh Hưng xứng đáng là tấm gương để những người còn đang lạc lối noi theo trên con đường hoàn lương.
Kim Long- Tạp chí cảnh sát
